7 Φεβ 2012

ΣΟΦΙΑ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ

ΟΙ ΔΥΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΔΙΣΚΟΙ ΤΗΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΛΑΙΚΟΙ
Σήμερα στο Λαϊκό Τραγούδι πιστεύω πως οι σπουδαίες γυναικείες φωνές είναι περισσότερες από τις αντρικές. Σίγουρα μεταξύ αυτών που ξεχωρίζουν είναι και εκείνη της Σοφίας Παπάζογλου. Η ερμηνεία της έχει μια πολύ ξεχωριστή λαϊκότητα. Θα 'λεγα ότι πρόκειται για κείνο το ηχόχρωμα που στον χώρο του Λαϊκού Τραγουδιού , παλιότερα διέθεταν μόνο όσες καλλιτέχνιδες ξεχώριζαν στην ερμηνεία τραγουδιών ανατολίτικου ύφους όπως ήταν η Ρίτα Αμπατζή, η Μαρίκα Νίνου, η Στέλλα Χασκήλ και η Μαρίκα Φραντζεσκοπούλου, γνωστότερη και ως Μαρίκα η Πολίτισσα. Την Παπάζογλου σύστησε στο ευρύ κοινό ο συνθέτης Νίκος Μαμαγκάκης που της εμπιστεύτηκε τα τραγούδια για το δισκογραφικό της ντεμπούτο με τίτλο ΣΤΕΝΑΓΜΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΤΗΣ.
Σ’ αυτό το σημείο ίσως είναι αναγκαίο να κάνω μια παρένθεση προκειμένου να καταθέσω τις προσωπικές μου απόψεις σχετικά με τη διαφορά μεταξύ Σμυρναϊκού κα Ανατολίτικου τραγουδιού. Εδώ η λέξη ‘τραγούδι’ αναφέρεται με την έννοια του ερμηνευτικού ύφους. Μεταξύ των ειδών ερμηνευτικού ύφους που μόλις αναφέραμε, υπάρχουν πολλές ομοιότητες και αυτό είναι φυσικό αφού και τα δύο ανήκουν στην κατηγορία της Ανατολίτικης Μουσικής. Παρόλ’ αυτά, θεωρώ πως μεταξύ τους μπορεί να εντοπιστεί μια αξιοσημείωτη διαφορά. Δηλαδή, ενώ και στα δύο αυτά είδη τραγουδιών υπάρχουν έντονα τόσο το αμανετζίδικο στοιχείο ειδικότερα όσο και το συγκινησιακό γενικότερα, στο ερμηνευτικό ύφος που εγώ χαρακτηρίζω Ανατολίτικο είναι διάχυτο και το στοιχείο της λαγνείας. Για παράδειγμα - κατά την προσωπική μου βέβαια πάντα γνώμη- σε αντίθεση με της Ρίτας Αμπατζή, η φωνή της Ρόζας Εσκενάζη κλίνει περισσότερο προς το Σμυρναίικο απ’ ότι προς το Ανατολίτικο ερμηνευτικό ύφος.
Καιρός όμως να ξαναγυρίσουμε στη Σοφία Παπάζογλου. Θεωρώ πως ένα βασικό χαρακτηριστικό που την διακρίνει είναι ότι στη φωνή της διαφαίνονται στοιχεία για δυνατότητα ερμηνείας τόσο του Ανατολίτικου όσο και του Σμυρναίικου. Εντούτοις τα μουσικά κομμάτια στον προηγούμενο δίσκο της ΠΑΜΕ ΝΟΤΙΑ δεν ήσαν ακριβώς τα τραγούδια που θα περιμέναμε από τη συνεργασία μιας ερμηνεύτριας τέτοιων εκφραστικών δυνατοτήτων με τον σολίστα του μπουζουκιού και αξιόλογο δημιουργό Γιώργο Ζήκα. Δυστυχώς το ίδιο ισχύει και για τον πρόσφατο δίσκο της ΜΗΝ ΤΗΣ ΜΙΛΑΣ ΤΗΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ ΣΤΟΝ ΕΝΙΚΟ σε μουσική Χρήστου Νικολόπουλου και στίχους Νίκου Αναγνωστάκη.
Βέβαια, τόσο από τη μουσική όσο και από το στίχο, στα τραγούδια της συγκεκριμένης δουλειάς δεν λείπει η έμπνευση. Εκτός από το ομότιτλο τραγούδι υπάρχουν και άλλα κομμάτια που ξεχωρίζουν όπως: ‘Αχ Αυτοί οι Καιροί’, ‘Του Έρωτα το Δάκρυ’, ‘Θα Εμποδίσω το Ξημέρωμα να ‘ρθεί’, ‘Εγώ Είμαι ‘δω κι Εσύ αλλού’ και ‘Ανάβω ένα Τσιγάρο’. Όμως, έχω τη γνώμη πως ένας συνθέτης με το βεληνεκές του Χρήστου Νικολόπουλου θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στην ερμηνεία των καλλιτεχνών με τους οποίους συνεργάζεται. Στον προαναφερόμενο δίσκο ο Νικολόπουλος δεν αξιοποίησε αρκετά της εκφραστικές δυνατότητες της Σοφίας Παπάζογλου στην ερμηνεία. Μια ενορχήστρωση όπου τα ηχοχρώματα του μπουζουκιού θα ήταν εντονότερα, πιστεύω ότι θα συνέβαλε σε ένα πολύ καλλίτερο αποτέλεσμα.

Π. Σκούρτης
30-1-2012

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ: ΑΝΤΙΚΡΙΣΤΑ

Η ΠΡΩΤΗ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΘΕΤΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ

Τα τελευταία χρόνια ο Γιώργος Θεοφάνους είναι ένας από τους παραγωγικότερους τροφοδότες της εμπορικής δισκογραφίας. Συνήθως οι συνθέσεις του κινούνται στο ύφος της Μοντέρνας Μουσικής, αλλά σε κάποιους καλλιτέχνες έχει κατά καιρούς δώσει και κομμάτια λαϊκότροπου ύφους. Μεταξύ των καλλιτεχνών που έχουν αποδώσει λαϊκότροπες συνθέσεις του είναι ο Πασχάλης Τερζής, ο Στέλιος Διονυσίου, η Μαρινέλλα και η Χαρούλα Αλεξίου. Μάλιστα η τελευταία είχε συμπεριλάβει μεταξύ άλλων και κάποια από τα πλέον αξιοπρόσεχτα μουσικά κομμάτια του εν λόγω δημιουργού στον πολυσυλλεκτικό της δίσκο ΩΣ ΤΗΝ ΑΚΡΗ Τ’ ΟΥΡΑΝΟΥ ΣΟΥ. Επίσης, ο Πασχάλης Τερζής έχει εκτός των άλλων ερμηνεύσει και το τραγούδι ‘Ο Παλιόκαιρος’, ένα από τα καλλίτερα, κατά την προσωπική μου βέβαια πάντα γνώμη, λαϊκότροπα κομμάτια του Θεοφάνους.
Ως σήμερα σε πολλές συνθέσεις του Γιώργου Θεοφάνους οι στίχοι τους οποίους έγραφε ο ίδιος, ήσαν λίγο πολύ τυποποιημένοι και κλισέ. Όμως στον δίσκο ΑΝΤΙΚΡΙΣΤΑ - όπου τα τραγούδια ερμηνεύει ο Κώστας Μακεδόνας, οι στίχοι του Νίκου Μοραΐτη δίνουν την ευκαιρία στον συνθέτη να εμπνευστεί μια μουσική πιο εμπνευσμένης απ’ ότι σε παλιότερες δημιουργίες του. Απ’ όσο γνωρίζω είναι η πρώτη φορά που ο συγκεκριμένος συνθέτης μελοποιεί τους στίχους κάποιου άλλου. Το κομμάτι που έδωσε τον τίτλο στην όλη δουλειά - δηλαδή το τραγούδι 'Αντικριστά'- ο Μακεδόνας το αποδίδει μαζί με τη Γλυκερία.
Η μόνη ένσταση που έχω να κάνω σχετικά με αυτόν το δίσκο αφορά ορισμένα σημεία στους στίχους των τραγουδιών ‘Θέλει Άλλο Τρόπο’ και ‘Δυο Άνθρωποι Μικροί’. Δυσνόητες εκφράσεις όπως «θέλει η εποχή στα ζευγάρια του ανθρώπου τη λύπη» που περιλαμβάνεται στο πρώτο τραγούδι και φράσεις του τύπου «ας έρθουν πιο κοντά τα στόματά μας», που περιλαμβάνεται στο δεύτερο, παραπέμπουν σ’ ένα είδος στίχου στο οποίο δεν μας έχει συνηθίσει ο ποιοτικός Νίκος Μοραΐτης.

Π. Σκούρτης
28 - 1- 2912