ΤΣΑΜΠΡΑΣ, ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ, ΤΣΑΟΥΣΑΚΗΣ

            Μετά από απουσία δέκα μηνών, την Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012, επέστρεψε στο Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας ο Γιώργος Τσάμπρας. Στην πρώτη εκπομπή του νέου αυτού κύκλου πληροφορηθήκαμε για το θάνατο του τραγουδιστή Δημήτρη Ρουμελιώτη. Ο Ρουμελιώτης, ο οποίος πέθανε στις 6 Οκτωβρίου στον Καναδά, όπου είχε από χρόνια μεταναστεύσει, υπήρξε κυρίως ερμηνευτής τραγουδιών του Γιώργου Μητσάκη που ήταν και κουμπάρος του.

            Στη συνέχεια και συγκεκριμένα την 24^η του ίδιου μήνα, ο αναφερόμενος παρουσιαστής αφιέρωσε την εκπομπή του στον Πρόδρομο Τσαουσάκη που πέθανε στις 23 Οκτωβρίου του 1979, σε ηλικία 60 χρόνων. Με την ευκαιρία αυτή θέλω κι εγώ να προσθέσω όσα γνωρίζω ώστε η εικόνα που αποκομίζει κανείς για τον καλλιτέχνη να είναι πιο ολοκληρωμένη.

            Τόπος καταγωγής του Τσαουσάκη ήταν η Κωνσταντινούπολη και τόπος διαμονής του η Θεσσαλονίκη. Το πραγματικό του όνομα ήταν Πρόδρομος Μουφατόγλου και λέγεται ότι, πριν γίνει τραγουδιστής κέρδιζε το ψωμί του κάνοντας διάφορα νούμερα σε πανηγύρια. Τον Τσαουσάκη ανακάλυψε και ανέδειξε ως τραγουδιστή ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο οποίος, σύμφωνα με τον αξέχαστο Πάνο Γεραμάνη, ταξίδεψε στη Θεσσαλονίκη αποκλειστικά για να τον συναντήσει. Την εποχή εκείνη ο Τσιτσάνης έψαχνε για καινούργιο τραγουδιστή προκειμένου να αντικαταστήσει τον Στράτο Παγιουμτζή με τον οποίο ήθελε να διακόψει τη συνεργασία. Λέγεται ότι αφορμή γι’ αυτή την απόφαση του Τσιτσάνη να αντικαταστήσει τον Παγιουμτζή ήταν η πίεση που ασκούσε στον άντρα της η γυναίκα του Στράτου Ζωή, να  απαιτήσει από τον συνθέτη ποσοστά συμμετοχής στη δημιουργία ορισμένων από τα τραγούδια που ο ίδιος ερμήνευε. Ωστόσο, παρά τη διακοπή της συνεργασίας, το ‘Κάτσε ν’ ακούσεις μια πενιά’, που ήταν το πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε ο Τσιτσάνης με τον Τσαουσάκη το 1946, κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά και με τον Στράτο Παγιουμτζή.

            Προσωπικά θεωρώ ότι μετά τον Μάρκο και τον Στράτο Παγιουμτζή, ο Πρόδρομος Τσαουσάκης είναι η μεγαλύτερη ανδρική φωνή του Πειραιώτικου Ρεμπέτικου. Εκτός από αναρίθμητα τραγούδια του συνθέτη που τον ανέδειξε, ο Τσαουσάκης ερμήνευσε και συνθέσεις πολλών άλλων, όπως των Απόστολου Καλδάρα, Θόδωρου Δερβενιώτη, Γιώργου Μητσάκη, Χρήστου Μίγκου κ.ά. Στο τέλος του ‘50 η καλλιτεχνική σταδιοδρομία αυτού του λαϊκού ερμηνευτή διακόπηκε, εξαιτίας της διαφοροποίησης στις απαιτήσεις του κοινού που είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή συνθηκών στη διαμόρφωση του λαϊκού τραγουδιού. Ο Τσαουσάκης επανήλθε στη δισκογραφία δέκα χρόνια αργότερα, στις αρχές του ’60 και παρέμεινε ενεργός μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Τότε, εκτός από παλιές επιτυχίες σε νεώτερες παραλλαγές, ο καλλιτέχνης ερμήνευσε και καινούργια τραγούδια, τα περισσότερα από τα οποία συνέθεσαν οι δημιουργοί Μπάμπης Μπακάλης, Μήτσος Ευσταθίου, Λεονάρδος Μπουρνέλλης, Γιώργος Μουφλουζέλης και Θόδωρος Πολυκανδριώτης. Οι πιο γνωστές ηχογραφήσεις από αυτή την περίοδο είναι εκείνες που έγιναν στην εταιρία  R.C.A.

Π. Σκούρτης

             

           

             

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ

Εδώ και  κάποιον καιρό, όπως σας έχω ήδη ενημερώσει, δεν αναρτούσα  κείμενά μου στο Διαδίκτυο εξαιτίας πολλών άλλων υποχρεώσεων. Στο διάστημα όμως αυτό προέκυψαν οι απώλειες κάποιων πολύ σημαντικών προσώπων, τόσο από  το χώρο της λαϊκής μουσικής όσο και του τραγουδιού, στις οποίες, αν και αρκετά καθυστερημένα, θεωρώ χρέος μου να αναφερθώ.

Από μία συνέντευξη που έδωσε πριν από μερικούς μήνες ο σολίστας του μπουζουκιού Λάκης Ορφανίδης στον Πάρη Μήτσου, στο τηλεοπτικό κανάλι 902, πληροφορήθηκα  πως ο δεξιοτέχνης του μπουζουκιού Γιάννης Σταματίου ή «Σπόρος», όπως τον αποκάλεσε ο Μανώλης Χιώτης, έφυγε από τη ζωή. Ο Σπόρος πέθανε στις αρχές του 2011 από καρδιακή ανεπάρκεια. Αυτός ο κορυφαίος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας για αρκετό καιρό. Όταν εμφανίστηκε σε ένα ντοκιμαντέρ που είχε γυριστεί για τη ζωή της Μαρίκας Νίνου, η υγεία του είχε ήδη σοβαρά κλονιστεί.

Τον ίδιο χρόνο, περίπου ένα μήνα μετά το θάνατο του Σταματίου, έφυγαν από τη ζωή ο Γιάννης Βασιλόπουλος και ο Γιάννης Καραμπεσίνης. Ο κλαρινίστας Γιάννης Βασιλόπουλος, ‘ο άρχοντας των πανηγυριών’, όπως τον αποκαλούσαν, πέθανε σε ηλικία 73 ετών και υπηρέτησε το λαϊκό αυτό όργανο από την παιδική του ηλικία, ακολουθώντας την τέχνη του πατέρα του που ήταν κι αυτός κλαρινίστας. Σ’ εμένα ο Βασιλόπουλος έγινε γνωστός μέσα από το δίσκο ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΤΗΣ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗΣ, όπου με το κλαρίνο του παίζει βυζαντινούς ύμνους.

Ο Γιάννης Καραμπεσίνης, δεξιοτέχνης του τρίχορδου μπουζουκιού, υπήρξε και συνθέτης πολλών τραγουδιών που έγιναν επιτυχίες την δεκαετία ’60-’70. Επιτυχίες του Γιάννη Καραμπεσίνη  είχε ερμηνεύσει, μεταξύ άλλων και ο Μιχάλης Μενιδιάτης, ο οποίος επίσης μας άφησε χρόνους πρόσφατα, τον Αύγουστο που μας πέρασε, σε ηλικία 80 ετών από καρκίνο. Το πραγματικό του επίθετο ήταν Καλογράνης, το δε καλλιτεχνικό του όνομα ‘Μενιδιάτης’ προήλθε από τον τόπο καταγωγής του που ήταν το Μενίδι.

Μεγάλη παράλειψη θα ήταν να μην αναφερθούμε εδώ και στην απώλεια μιας πολύ μεγάλης λαϊκής φωνής που άφησε πρόωρα σημαντικό κενό στο λαϊκό τραγούδι. Πρόκειται για τον Δημήτρη Μητροπάνο. Ο Μητροπάνος αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας για πολύν καιρό και πέθανε από ανακοπή την Τρίτη του Πάσχα, 17 Απριλίου, σε ηλικία 64 ετών.

Π.Σκούρτης