ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΝΑΣ ΑΚΟΜΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ ΜΕ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΟΛΥ ΕΥΡΥΤΕΡΕΣ ΑΠ’ ΟΣΟ ΓΝΩΡΙΖΑΜΕ
Στον λαϊκό μουσικό χώρο και όχι μόνο, οι εκπρόσωποι του τραγουδιού που το ευρύ κοινό ταυτίζει με ένα συγκεκριμένο ερμηνευτικό ύφος, είναι αρκετοί. Τούτο συχνά συμβαίνει σε τέτοιο βαθμό ώστε, από κάποιο σημείο και πέρα, είναι πολύ δύσκολο να πιστέψει κανείς πως οι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες διαθέτουν ερμηνευτικές δυνατότητες πολύ ευρύτερες από εκείνες που γνωρίζει το ευρύ κοινό. Ένα από τα κλασικά παραδείγματα της περίπτωσης στην οποία αναφερόμαστε είναι αυτό του Μανόλη Αγγελόπουλου.
Οι ερμηνείες με τις οποίες ο Αγγελόπουλος έγινε ιδιαίτερα γνωστός πραγματοποιήθηκαν περισσότερο κατά τη δεκαετία του ‘70. Αυτές τις συναντάμε πιο πολύ σε τραγούδια που οι μουσικές τους αποτελούν κυρίως διασκευές αραβοϊνδικών μελωδιών. Το γεγονός ότι αυτές οι μελωδίες είναι διασκευές από μουσικές άλλων χωρών της Ανατολής, επιβεβαιώνεται και από τη στιχουργό Μάρω Μπιζάνη. Αυτό τουλάχιστον ισχύει όσον αφορά τη μουσική του τραγουδιού ‘Τα Μαύρα Μάτια σου'. Μάλιστα, σχετικά με το προαναφερόμενο τραγούδι, η Μπιζάνη είχε πει χαρακτηριστικά πως η μουσική που χρησιμοποιήθηκε για να μελοποιηθούν οι στίχοι της, ήταν πολύ μικρότερη σε διάρκεια από αυτή του πρωτότυπου αραβικού κομματιού που διασκεύασε ο Νάκης Πετρίδης. Με την ευκαιρία της αναφοράς μας σ’ αυτόν τον συνθέτη, που στην περίπτωση του Αγγελόπουλου έκανε τις περισσότερες διασκευές, να υπενθυμίσουμε ότι έφυγε για πάντα από κοντά μας εδώ και αρκετά χρόνια.
Στο συγκεκριμένο τραγούδι, όπως και σε άλλα παρόμοιου ύφους, στη φωνή του Αγγελόπουλου κυριαρχεί ένα αμανετζίδικο λυγμικό στοιχείο. Θα πρέπει εδώ να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στον χαρακτηρισμό ‘αμανετζίδικο’, γιατί, ως γνωστόν, το λυγμικό στοιχείο υπάρχει επίσης σε αναρίθμητα τραγούδια που ερμήνευσε ο Στέλιος Καζαντζίδης. Όμως, σε πολλά από τα τραγούδια που ερμήνευσε ο Καζαντζίδης το λυγμικό στοιχείο δεν έχει εκείνο το ανατολίτικο ηχόχρωμα που συναντάμε στις ερμηνείες του Αγγελόπουλου. Εκεί, δημιουργεί στον ακροατή απλώς την αίσθηση του παραπονιάρικου.
Εντούτοις ο Αγγελόπουλος, λίγο πριν πεθάνει, μας αποκάλυψε μια άλλη διάσταση της ερμηνείας του, πολύ πιο αυθεντικά λαϊκή από αυτή που ήδη γνωρίζαμε. Ναι μεν και εδώ το παράπονο είναι παρόν, όμως πολλές φορές δεν είναι αμανετζίδικο και είτε συνδυάζεται με το μάγκικο είτε μας παραπέμπει στο κανταδόρικο στοιχείο. Αυτό είναι το είδος ερμηνείας που συναντάμε κυρίως σε τραγούδια νεώτερων συνθετών, όπως τα ‘Όταν Χορεύεις Μάτια μου’, ‘Η Μολυβιά’ και ‘Την Βαρέθηκε η ψυχή μου’. Η μουσική του πρώτου τραγουδιού ανήκει στον Χρήστο Νικολόπουλο και είχα την εντύπωση πως το ίδιο ίσχυε και γι’ αυτή του τραγουδιού ‘Η Μολυβιά’. Όμως πληροφορήθηκα ότι σε αυτό το τραγούδι η σύνθεση είναι του βιολιτζή Λευτέρη Ζέρβα. Σε σχέση τώρα με το ‘Την Βαρέθηκε η Ψυχή μου’, πρόκειται για σύνθεση του Αντώνη Βαρδή. Όσον αφορά τους στίχους στα συγκεκριμένα τραγούδια, στο πρώτο γράφτηκαν από τον Λευτέρη Χαψιάδη ενώ στα άλλα δύο από τον Ανδρέα Σπυρόπουλο.
Κλείνοντας, θα ήθελα να προσθέσω ότι, μελετώντας την καλλιτεχνική πορεία του Αγγελόπουλου, διαπιστώνει κανείς πως τα χαρακτηριστικά που έγιναν εμφανή στις ερμηνείες του τα τελευταία χρόνια, αποκαλύπτονται και σε παλαιότερες ηχογραφήσεις που έκανε ο καλλιτέχνης. Δηλαδή σε εκείνες που πραγματοποιήθηκαν πολύ πριν ο Αγγελόπουλος γίνει ευρύτερα γνωστός με το είδος των ερμηνειών που αρχικά αναφέρθηκαν. Τυπικά παραδείγματα αυτής της περιόδου αποτελούν τα τραγούδια: ‘Κελί Βαρύ και Σκοτεινό’ και ‘Οι Νέοι Μάγκες,’ του Γιώργου Λαύκα, ‘Το Ακρωτήρι’ και ‘Κίνδυνος – Θάνατος’ του Μανόλη Χιώτη και ‘Με λουλούδια Κόκκινα’ του Βασίλη Καραπατάκη. Τραγούδι του Βασίλη Καραπατάκη, το ’Όταν Κοιμάται ο Δυστυχής, ερμήνευσε ο Μανόλης Αγγελόπουλος σε νεώτερη παραλλαγή και αργότερα στη σταδιοδρομία του, τότε που είχε πλέον υιοθετήσει το ερμηνευτικό ύφος που όλοι γνωρίζουμε. Συγκεκριμένα, αυτό έγινε το 1961, δυο χρόνια μετά από την ερμηνεία του τραγουδιού 'Οι Νέοι Μάγκες' του Λαύκα.

Π. Σκούρτης
12 - 5 -2011