ΤΣΑΜΠΡΑΣ, ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ, ΤΣΑΟΥΣΑΚΗΣ

            Μετά από απουσία δέκα μηνών, την Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012, επέστρεψε στο Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας ο Γιώργος Τσάμπρας. Στην πρώτη εκπομπή του νέου αυτού κύκλου πληροφορηθήκαμε για το θάνατο του τραγουδιστή Δημήτρη Ρουμελιώτη. Ο Ρουμελιώτης, ο οποίος πέθανε στις 6 Οκτωβρίου στον Καναδά, όπου είχε από χρόνια μεταναστεύσει, υπήρξε κυρίως ερμηνευτής τραγουδιών του Γιώργου Μητσάκη που ήταν και κουμπάρος του.

            Στη συνέχεια και συγκεκριμένα την 24^η του ίδιου μήνα, ο αναφερόμενος παρουσιαστής αφιέρωσε την εκπομπή του στον Πρόδρομο Τσαουσάκη που πέθανε στις 23 Οκτωβρίου του 1979, σε ηλικία 60 χρόνων. Με την ευκαιρία αυτή θέλω κι εγώ να προσθέσω όσα γνωρίζω ώστε η εικόνα που αποκομίζει κανείς για τον καλλιτέχνη να είναι πιο ολοκληρωμένη.

            Τόπος καταγωγής του Τσαουσάκη ήταν η Κωνσταντινούπολη και τόπος διαμονής του η Θεσσαλονίκη. Το πραγματικό του όνομα ήταν Πρόδρομος Μουφατόγλου και λέγεται ότι, πριν γίνει τραγουδιστής κέρδιζε το ψωμί του κάνοντας διάφορα νούμερα σε πανηγύρια. Τον Τσαουσάκη ανακάλυψε και ανέδειξε ως τραγουδιστή ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο οποίος, σύμφωνα με τον αξέχαστο Πάνο Γεραμάνη, ταξίδεψε στη Θεσσαλονίκη αποκλειστικά για να τον συναντήσει. Την εποχή εκείνη ο Τσιτσάνης έψαχνε για καινούργιο τραγουδιστή προκειμένου να αντικαταστήσει τον Στράτο Παγιουμτζή με τον οποίο ήθελε να διακόψει τη συνεργασία. Λέγεται ότι αφορμή γι’ αυτή την απόφαση του Τσιτσάνη να αντικαταστήσει τον Παγιουμτζή ήταν η πίεση που ασκούσε στον άντρα της η γυναίκα του Στράτου Ζωή, να  απαιτήσει από τον συνθέτη ποσοστά συμμετοχής στη δημιουργία ορισμένων από τα τραγούδια που ο ίδιος ερμήνευε. Ωστόσο, παρά τη διακοπή της συνεργασίας, το ‘Κάτσε ν’ ακούσεις μια πενιά’, που ήταν το πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε ο Τσιτσάνης με τον Τσαουσάκη το 1946, κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά και με τον Στράτο Παγιουμτζή.

            Προσωπικά θεωρώ ότι μετά τον Μάρκο και τον Στράτο Παγιουμτζή, ο Πρόδρομος Τσαουσάκης είναι η μεγαλύτερη ανδρική φωνή του Πειραιώτικου Ρεμπέτικου. Εκτός από αναρίθμητα τραγούδια του συνθέτη που τον ανέδειξε, ο Τσαουσάκης ερμήνευσε και συνθέσεις πολλών άλλων, όπως των Απόστολου Καλδάρα, Θόδωρου Δερβενιώτη, Γιώργου Μητσάκη, Χρήστου Μίγκου κ.ά. Στο τέλος του ‘50 η καλλιτεχνική σταδιοδρομία αυτού του λαϊκού ερμηνευτή διακόπηκε, εξαιτίας της διαφοροποίησης στις απαιτήσεις του κοινού που είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή συνθηκών στη διαμόρφωση του λαϊκού τραγουδιού. Ο Τσαουσάκης επανήλθε στη δισκογραφία δέκα χρόνια αργότερα, στις αρχές του ’60 και παρέμεινε ενεργός μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Τότε, εκτός από παλιές επιτυχίες σε νεώτερες παραλλαγές, ο καλλιτέχνης ερμήνευσε και καινούργια τραγούδια, τα περισσότερα από τα οποία συνέθεσαν οι δημιουργοί Μπάμπης Μπακάλης, Μήτσος Ευσταθίου, Λεονάρδος Μπουρνέλλης, Γιώργος Μουφλουζέλης και Θόδωρος Πολυκανδριώτης. Οι πιο γνωστές ηχογραφήσεις από αυτή την περίοδο είναι εκείνες που έγιναν στην εταιρία  R.C.A.

Π. Σκούρτης

             

           

             

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ

Εδώ και  κάποιον καιρό, όπως σας έχω ήδη ενημερώσει, δεν αναρτούσα  κείμενά μου στο Διαδίκτυο εξαιτίας πολλών άλλων υποχρεώσεων. Στο διάστημα όμως αυτό προέκυψαν οι απώλειες κάποιων πολύ σημαντικών προσώπων, τόσο από  το χώρο της λαϊκής μουσικής όσο και του τραγουδιού, στις οποίες, αν και αρκετά καθυστερημένα, θεωρώ χρέος μου να αναφερθώ.

Από μία συνέντευξη που έδωσε πριν από μερικούς μήνες ο σολίστας του μπουζουκιού Λάκης Ορφανίδης στον Πάρη Μήτσου, στο τηλεοπτικό κανάλι 902, πληροφορήθηκα  πως ο δεξιοτέχνης του μπουζουκιού Γιάννης Σταματίου ή «Σπόρος», όπως τον αποκάλεσε ο Μανώλης Χιώτης, έφυγε από τη ζωή. Ο Σπόρος πέθανε στις αρχές του 2011 από καρδιακή ανεπάρκεια. Αυτός ο κορυφαίος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας για αρκετό καιρό. Όταν εμφανίστηκε σε ένα ντοκιμαντέρ που είχε γυριστεί για τη ζωή της Μαρίκας Νίνου, η υγεία του είχε ήδη σοβαρά κλονιστεί.

Τον ίδιο χρόνο, περίπου ένα μήνα μετά το θάνατο του Σταματίου, έφυγαν από τη ζωή ο Γιάννης Βασιλόπουλος και ο Γιάννης Καραμπεσίνης. Ο κλαρινίστας Γιάννης Βασιλόπουλος, ‘ο άρχοντας των πανηγυριών’, όπως τον αποκαλούσαν, πέθανε σε ηλικία 73 ετών και υπηρέτησε το λαϊκό αυτό όργανο από την παιδική του ηλικία, ακολουθώντας την τέχνη του πατέρα του που ήταν κι αυτός κλαρινίστας. Σ’ εμένα ο Βασιλόπουλος έγινε γνωστός μέσα από το δίσκο ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΤΗΣ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗΣ, όπου με το κλαρίνο του παίζει βυζαντινούς ύμνους.

Ο Γιάννης Καραμπεσίνης, δεξιοτέχνης του τρίχορδου μπουζουκιού, υπήρξε και συνθέτης πολλών τραγουδιών που έγιναν επιτυχίες την δεκαετία ’60-’70. Επιτυχίες του Γιάννη Καραμπεσίνη  είχε ερμηνεύσει, μεταξύ άλλων και ο Μιχάλης Μενιδιάτης, ο οποίος επίσης μας άφησε χρόνους πρόσφατα, τον Αύγουστο που μας πέρασε, σε ηλικία 80 ετών από καρκίνο. Το πραγματικό του επίθετο ήταν Καλογράνης, το δε καλλιτεχνικό του όνομα ‘Μενιδιάτης’ προήλθε από τον τόπο καταγωγής του που ήταν το Μενίδι.

Μεγάλη παράλειψη θα ήταν να μην αναφερθούμε εδώ και στην απώλεια μιας πολύ μεγάλης λαϊκής φωνής που άφησε πρόωρα σημαντικό κενό στο λαϊκό τραγούδι. Πρόκειται για τον Δημήτρη Μητροπάνο. Ο Μητροπάνος αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας για πολύν καιρό και πέθανε από ανακοπή την Τρίτη του Πάσχα, 17 Απριλίου, σε ηλικία 64 ετών.

Π.Σκούρτης

ΛΟΓΙΑ ΦΑΙΔΡΑ ΚΙ ΕΥΤΡΑΠΕΛΑ

ΛΟΓΙΑ ΦΑΙΔΡΑ ΚΙ ΕΥΤΡΑΠΕΛΑ

Έφτασε το Φθινόπωρο/ τα σύννεφα πυκνώσαν

οι τροϊκανοί μας έπνιξαν/σε τάφο μας ‘πλακώσαν’!

Οι μέρες είναι πονηρές / αργεί να ξημερώσει

Αν κάνουμε τα κέφια τους / μπορεί ‘να μας τη δώσει’.

Γι’ αυτό κι εγώ το κέφι σας / σκέφτηκα για ν’ αλλάξω

Στίχους που χρόνια σκάρωνα / μαζί σας να μοιράσω

Λόγια φαιδρά κι ευτράπελα / χωρίς παρεξηγήσεις

Αλήθειες προσπαθούν να πουν / για τα κακά της κρίσης!

ΕΛΛΑΔΑ 2010

ΟΤΑΝ ΑΝΟΙΓΕΙΣ ΤΟ ΓΥΑΛΙ

Όταν ανοίγεις το γυαλί / τότε ακούς αράδα

Όλα του κόσμου τ’ άσχημα / πως τα ‘χει η Ελλάδα

Εδώ που καταντήσαμε /-ανάθεμα την ώρα-

Ούτε στην τηλεόραση / χαρά δε βρίσκεις τώρα

Το μπουζουκάκι έμεινε / και η γλυκιά πενιά μας

Να στάζει λίγο βάλσαμο / και τώρα στην καρδιά μας.

Οι άλλοι θέλουν να ‘χουμε / σκοτούρες στο κεφάλι

Μα πάντα τους τη φέρνουμε / κι έτσι θα γίνει πάλι.

Παναγής

Βούλα, 24/5/2010

ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΕΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ

Αεροπλάνα, φορτηγά, αμάξια, τρένα πάνε

Καράβια για την ξενιτιά τον κόσμο κουβαλάνε.

Τα μαύρα χρόνια ας μας λεν / πως πίσω δε γυρνάνε!

Αρχές βδομάδας φεύγουνε, στο τέλος της γυρίζουν

Οι άνθρωποι φεύγουν πιο πολύ ‘παρά’ να κονομήσουν

Δουλειές εδώ που είχανε / Τις ‘χάσαν. Πώς να ζήσουνε;

Καλά κι αν ήσαν μόνο αυτοί, μα κι άλλοι, με πτυχία,

Που μια ζωή ξοδεύουνε να πάρουν στα θρανία,

Ρίχνουνε πέτρα πίσω τους / Πού πάει η ιστορία;

10/12/2010

ΕΛΛΑΔΑ 2011

ΝΕΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ

Ο κύρης μου με ζόριζε / γράμματα για να μάθω

Όπως ο ‘γέρος του’ κι εγώ / τα ίδια να μην πάθω

Για τον παππού μου, μου ’λεγε / που έφυγε στα ξένα

Πήγαν, για πιο πολύ ‘παρά’, τα νιάτα του χαμένα

Και που ’μαθα όμως γράμματα / τι τάχα θα κερδίσω;

Δουλειά δεν βρίσκω, / το λοιπόν κι εγώ θα σας… αφήσω!

26/7/2011

ΤΑ ΞΕΝΑ ΤΩΡΑ ΠΙΟ ΠΙΚΡΑ

Φίλε, μου λες πια δεν μπορείς στον τόπο σου να ζήσεις

και πως θα πας την τύχη σου αλλού να κυνηγήσεις!

Όμως, να ξέρεις,

με καιρό, απ’ το μυαλό θα σβήσεις τα λάθη της πατρίδας σου.

Θα θέλεις να γυρίσεις!

Μου λες, ο ‘άλλος τόπος’ πια ότι δε θαν’ ‘τα ξένα’.

Μα τότε θα ‘ναι πιο πικρά και άκου με και μένα.

Καλλίτερα να νοσταλγείς και πίσω ας μη γυρίσεις

παρά να νοιώσεις φεύγοντας ‘εκεί’ πως θες να ζήσεις.

14/9/2011

ΣΑΝ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ ΚΑΠΟΤΕ

Κι έπειτα το ματάβρισκαν / κι όλα μας τα αλλάζαν

Έτσι Ταμείο και Τρόικα μας έχουνε ζωσμένους

Τώρα από εκατό μεριές / και περικυκλωμένους!

Μου λες πως όσα δώσανε / είναι καιρός να πάρουν

Πως πάντα αυτοί που δίνουνε / αυτοί κουμάντο κάνουν.

Όμως κι αυτούς τους βόλευε τούτο το αλισιβερίσι

Για χρόνια ό,τι βάζει ο νους / μας είχανε πουλήσει!

Μα πάλι ξέρω τι θα πεις / ‘Ξύπνησαν τα ‘κορόιδα’

Κι αφού μας πέρασαν λουρί / μας τάραξαν στα ζόρια!

Όμως, τον ‘κάλο’, τους λέω εγώ, να μην μας τον πατάνε

Στου κρεμασμένου, για σκοινί /το σπίτι δε μιλάνε!

8/11/2011

ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ ΤΟΥΤΟΙ ΑΠΟ ΜΑΓΚΙΑ

Καλώς βρε Γιώργο έβγαλες τ’ άπλυτα της Ευρώπης,

Μα τώρα πρόσεχε καλά,

Γιατί περνάμε ζόρι.

Κι εσύ Αντώνη φίλε μου τα λόγια σου για μέτρα.

Δεν γίνεται τη σύμβαση να θες, κι όχι τα μέτρα.

Γιατί, στο λέω, φταις κι εσύ χαρτιά αν θέλουν τώρα,

Άσε λοιπόν τα πείσματα ετούτη ‘δω την ώρα

Δεν ξέρουν τούτοι από ‘μαγκιά’, δεν ξέρουν από ‘μπέσσα’

Να ‘μαστε θέλουν κουρντιστοί

Με τα κεφάλια μέσα

15/11/2011

ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ

Ξένες δυνάμεις φίλε μου / κι άκου να μάθεις τώρα

Δεν μπαίνουν μόνο πόλεμο / να κάνουν σε μια χώρα

Μπαίνουνε και όταν τους χρωστά / της κάνουν τον καμπόσο

Θαρρούν για τούτο πως μπορούν / να μας παιδεύουν τόσο

Την ιστορία για εθνική, που λεν, κυριαρχία

Για καραμέλα άλλοι μασάν / κι άλλοι περνούν γι αστεία

Όμως κι οι μεν, μα και οι δε / πια να σοβαρευτούνε

Γιατί εδώ χανόμαστε. Ας ανασκουμπωθούνε!

16/ 11/ 2011

Η ΕΠΟΠΤΕΙΑ

Φίλε μου, να είναι ζόρικη / μπορεί η Εποπτεία

Μα έχει κι άλλη μια πλευρά / αυτή η ιστορία.

Ακόμα κι έναν κεχαγιά / να έχεις στο κεφάλι

Αν δεν γουστάρεις τη ‘δουλειά’/ λες: ‘ας την κάνουν άλλοι.’

Είναι πολύ πιο δύσκολο

να βάλεις το μυαλό σου για να σκεφτεί,

απ’ το να χτυπάς πάντα τον διπλανό σου.

Φίλε, και τώρα όμως θαρρώ την έχουμε βολέψει,

Θα πάνε κι άλλοι στον γκρεμό

Η Ελλαδίτσα αν πέσει!

13/12/2011

ΕΛΛΑΔΑ 2012

ΑΣΤΕ ΠΙΑ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Άστε πια το παραμύθι

Το κουκί και το ρεβίθι.

Λέτε για χρόνια δίνατε / αλλά κι εσείς κερδίζατε

Κι αν τούτο δε γουστάρατε / για δεν σταματάγατε;

Μας λέτε, ας προσέχαμε / τότε που τα ξοδεύαμε.

Κορόιδα εσείς πιαστήκατε / ή τάχα την πατήσατε;

Άστε πια το παραμύθι

Το κουκί και το ρεβίθι.

Ψέματα πάντα αν λέγαμε / για κείνα που ξοδεύαμε

Τη μηχανή εσείς βρήκατε / στη φάκα να μας κλείσετε

Και τώρα να μας βγάλετε / απ’ την Ευρώπη θέλετε

Μα λερωμένη τη φωλιά / πρώτοι εσείς την έχετε.

Άστε πια το παραμύθι

Το κουκί και το ρεβίθι.

3/2/2012

ΤΙ ΖΗΤΑΤΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ

Ας μας πείτε επιτέλους / από εμάς τι θέλετε

Μια στο κρύο, μια στη ζέστη /διαρκώς μας έχετε.

Μια, αν βγούμε απ’ την Ευρώπη / λέτε πως βουλιάζετε

Και χωρίς εμάς, την άλλη / μια χαρά τη βγάζετε.

Λέτε πως όσα δώσατε / σ’ εμάς δεν πιάσαν τόπο

Ας ειν’ καλά οι πολιτικοί / που ρήμαξαν τον τόπο!

Βοήθεια που σ’ άλλους δίνετε / λέτε για εμάς δε φτάνει

Πέστε του δύστυχου Έλληνα / να ξέρει τι θα κάνει.

Παναγής

6/7/2012

ΟΙ ΚΑΜΠΟΣΟΙ

Ευρωπαίοι, τους καμπόσους πάψτε να μας κάνετε

Ξέρετε ότι φίνα ως τώρα δίπλα μας περνάγατε.

Το ξέρετε ότι παίρνατε κι όχι μονάχα δίνατε.

Τους τόκους σας μαζεύατε,

Την Άρτα φοβερίζατε,

Ερχόσασταν, γλεντούσατε και τρώγατε και πίνατε.

Κάποια μέρα στην ανάγκη όμως σαν μας βρήκατε

Μας τη στήσατε τη φάκα, χάμω μας πατήσατε

Λάθη πως κάναμε κι εμείς

Τώρα καλά το ξέρουμε

Μα την αθώα περιστερά ούτε σ’ εμάς βεβαίως

Ούτε σ’ εσάς αρμόζει για να το παίζουμε!

Παναγής

11/7/2012

ΒΑΓΕΛΗ ΚΟΡΑΚΑΚΗ: ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟΣ

ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟΣ
Ο τρίτος δίσκος του συνθέτη όπου λαμβάνουν μέρος πολλοί ερμηνευτές

Ο Βαγγέλης Κορακάκης αποτελεί πλέον μια σταθερή αξία στο Λαϊκό τραγούδι: είναι ένας από τους πιο αξιόλογους νεώτερους συνθέτες στο χώρο. Τελευταία μάλιστα ηχογράφησε σειρές τραγουδιών με δύο ερμηνευτές, πολύ λαοφιλείς τη δεκαετία του 70 αλλά σχεδόν άγνωστους στο νεώτερο κοινό, τον Γιάννη Ντουνιά και τον Λάκη Χαλκιά. Οι δίσκοι στους οποίους τα τραγούδια απέδωσαν οι προαναφερόμενοι καλλιτέχνες είχαν τίτλο ΓΛΥΚΟΧΑΡΑΜΑΤΑ και ΛΕΒΕΝΤΙΚΕΣ ΚΑΡΔΙΕΣ αντίστοιχα.
Η πιο πρόσφατη σειρά τραγουδιών του Κορακάκη έχει τίτλο ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟΣ. Μετά τους ΜΠΟΥΖΟΥΞΗΔΕΣ ΜΕ ΠΥΞΙΔΕΣ και ΛΑΥΡΙΟ, είναι ο τρίτος δίσκος του συνθέτη με πολλούς ερμηνευτές. Εδώ, καινούργιες φωνές είναι η Ανατολή Μαργιόλα, ο Θοδωρής Στούγιος και η Ελένη Καπηλίδου, ενώ κάποια κομμάτια ερμηνεύουν η Μαρία Σουλτάτου και ο συνθέτης. Σ’ αυτό το δίσκο συμμετέχει επίσης ως τραγουδιστής και ο γιος του Βαγγέλη Κορακάκη Βασίλης.
Η Μαρία Σουλτάτου, νέα αξιόλογη φωνή στο χώρο του τραγουδιού που παλιότερα ονομάζαμε Έντεχνο Λαϊκό και σήμερα θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως Λόγιο Λαϊκό τραγούδι, έχει ηχογραφήσει ολοκληρωμένες δισκογραφικές δουλειές του συνθέτη Μιχάλη Τερζή, ενώ είχε συμμετοχή στον κύκλο τραγουδιών του Χρήστου Λεοντή, ΕΡΩΤΑΣ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ. Στη συνεργασία της με τον Βαγγέλη Κορακάκη της δίνεται η ευκαιρία να ερμηνεύσει πιο λαϊκότροπα κομμάτια.
Όσο για τον Βασίλη Κορακάκη, μέχρι σήμερα συμμετείχε σε δίσκους του πατέρα του παίζοντας δεύτερο μπουζούκι και κάνοντας δεύτερη και τρίτη φωνή. Στο δίσκο που εδώ σχολιάζεται αποδίδει ορισμένα κομμάτια ως πρώτη φωνή. Πιστεύω πως στην πρώτη αυτή ερμηνεία, στη φωνή του Βασίλη διακρίνεται ένα γνήσιο λαϊκό στοιχείο, το οποίο θα μπορούσε να αναδειχθεί περισσότερο αν αξιοποιηθεί σε ένα δίσκο όπου τα τραγούδια θα ερμήνευε αποκλειστικά εκείνος.
Ο δίσκος ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟΣ, στον οποίο - όπως και σε πολλούς άλλους του συνθέτη - εκτός από τα τραγούδια περιλαμβάνεται κι ένα οργανικό κομμάτι, κυκλοφορεί από την εταιρία ΔΙΚΤΥΟ του Πάρη Μήτσου.

Φίλοι μου,


Μετά από αρκετό καιρό βρίσκομαι και πάλι κοντά σας. Ο λόγος που για κάποιους μήνες έπαψα να επικοινωνώ μαζί σας με τις αναρτήσεις μου, ήταν οι υποχρεώσεις που προέκυψαν από την κυκλοφορία του πρώτου μου βιβλίου, της συλλογής διηγημάτων «Με τα Μάτια της Ψυχής». Το βιβλίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Νικολόπουλος και όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να το αναζητήσουν στο βιβλιοπωλείο του οίκου, στην οδό Ομήρου 32, στην Αθήνα.

Ελπίζω ότι το χειμώνα που έρχεται θα έχουμε την ευκαιρία να επικοινωνούμε συχνότερα με άρθρα και άλλα σχετικά κείμενα.

Καλό χειμώνα λοιπόν.

Παναγιώτης Σκούρτης

Πρόσκληση για την παρουσίαση του βιβλίου μου

ΣΟΦΙΑ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ

ΟΙ ΔΥΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΔΙΣΚΟΙ ΤΗΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΛΑΙΚΟΙ
Σήμερα στο Λαϊκό Τραγούδι πιστεύω πως οι σπουδαίες γυναικείες φωνές είναι περισσότερες από τις αντρικές. Σίγουρα μεταξύ αυτών που ξεχωρίζουν είναι και εκείνη της Σοφίας Παπάζογλου. Η ερμηνεία της έχει μια πολύ ξεχωριστή λαϊκότητα. Θα 'λεγα ότι πρόκειται για κείνο το ηχόχρωμα που στον χώρο του Λαϊκού Τραγουδιού , παλιότερα διέθεταν μόνο όσες καλλιτέχνιδες ξεχώριζαν στην ερμηνεία τραγουδιών ανατολίτικου ύφους όπως ήταν η Ρίτα Αμπατζή, η Μαρίκα Νίνου, η Στέλλα Χασκήλ και η Μαρίκα Φραντζεσκοπούλου, γνωστότερη και ως Μαρίκα η Πολίτισσα. Την Παπάζογλου σύστησε στο ευρύ κοινό ο συνθέτης Νίκος Μαμαγκάκης που της εμπιστεύτηκε τα τραγούδια για το δισκογραφικό της ντεμπούτο με τίτλο ΣΤΕΝΑΓΜΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΤΗΣ.
Σ’ αυτό το σημείο ίσως είναι αναγκαίο να κάνω μια παρένθεση προκειμένου να καταθέσω τις προσωπικές μου απόψεις σχετικά με τη διαφορά μεταξύ Σμυρναϊκού κα Ανατολίτικου τραγουδιού. Εδώ η λέξη ‘τραγούδι’ αναφέρεται με την έννοια του ερμηνευτικού ύφους. Μεταξύ των ειδών ερμηνευτικού ύφους που μόλις αναφέραμε, υπάρχουν πολλές ομοιότητες και αυτό είναι φυσικό αφού και τα δύο ανήκουν στην κατηγορία της Ανατολίτικης Μουσικής. Παρόλ’ αυτά, θεωρώ πως μεταξύ τους μπορεί να εντοπιστεί μια αξιοσημείωτη διαφορά. Δηλαδή, ενώ και στα δύο αυτά είδη τραγουδιών υπάρχουν έντονα τόσο το αμανετζίδικο στοιχείο ειδικότερα όσο και το συγκινησιακό γενικότερα, στο ερμηνευτικό ύφος που εγώ χαρακτηρίζω Ανατολίτικο είναι διάχυτο και το στοιχείο της λαγνείας. Για παράδειγμα - κατά την προσωπική μου βέβαια πάντα γνώμη- σε αντίθεση με της Ρίτας Αμπατζή, η φωνή της Ρόζας Εσκενάζη κλίνει περισσότερο προς το Σμυρναίικο απ’ ότι προς το Ανατολίτικο ερμηνευτικό ύφος.
Καιρός όμως να ξαναγυρίσουμε στη Σοφία Παπάζογλου. Θεωρώ πως ένα βασικό χαρακτηριστικό που την διακρίνει είναι ότι στη φωνή της διαφαίνονται στοιχεία για δυνατότητα ερμηνείας τόσο του Ανατολίτικου όσο και του Σμυρναίικου. Εντούτοις τα μουσικά κομμάτια στον προηγούμενο δίσκο της ΠΑΜΕ ΝΟΤΙΑ δεν ήσαν ακριβώς τα τραγούδια που θα περιμέναμε από τη συνεργασία μιας ερμηνεύτριας τέτοιων εκφραστικών δυνατοτήτων με τον σολίστα του μπουζουκιού και αξιόλογο δημιουργό Γιώργο Ζήκα. Δυστυχώς το ίδιο ισχύει και για τον πρόσφατο δίσκο της ΜΗΝ ΤΗΣ ΜΙΛΑΣ ΤΗΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ ΣΤΟΝ ΕΝΙΚΟ σε μουσική Χρήστου Νικολόπουλου και στίχους Νίκου Αναγνωστάκη.
Βέβαια, τόσο από τη μουσική όσο και από το στίχο, στα τραγούδια της συγκεκριμένης δουλειάς δεν λείπει η έμπνευση. Εκτός από το ομότιτλο τραγούδι υπάρχουν και άλλα κομμάτια που ξεχωρίζουν όπως: ‘Αχ Αυτοί οι Καιροί’, ‘Του Έρωτα το Δάκρυ’, ‘Θα Εμποδίσω το Ξημέρωμα να ‘ρθεί’, ‘Εγώ Είμαι ‘δω κι Εσύ αλλού’ και ‘Ανάβω ένα Τσιγάρο’. Όμως, έχω τη γνώμη πως ένας συνθέτης με το βεληνεκές του Χρήστου Νικολόπουλου θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στην ερμηνεία των καλλιτεχνών με τους οποίους συνεργάζεται. Στον προαναφερόμενο δίσκο ο Νικολόπουλος δεν αξιοποίησε αρκετά της εκφραστικές δυνατότητες της Σοφίας Παπάζογλου στην ερμηνεία. Μια ενορχήστρωση όπου τα ηχοχρώματα του μπουζουκιού θα ήταν εντονότερα, πιστεύω ότι θα συνέβαλε σε ένα πολύ καλλίτερο αποτέλεσμα.

Π. Σκούρτης
30-1-2012

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ: ΑΝΤΙΚΡΙΣΤΑ

Η ΠΡΩΤΗ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΘΕΤΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ

Τα τελευταία χρόνια ο Γιώργος Θεοφάνους είναι ένας από τους παραγωγικότερους τροφοδότες της εμπορικής δισκογραφίας. Συνήθως οι συνθέσεις του κινούνται στο ύφος της Μοντέρνας Μουσικής, αλλά σε κάποιους καλλιτέχνες έχει κατά καιρούς δώσει και κομμάτια λαϊκότροπου ύφους. Μεταξύ των καλλιτεχνών που έχουν αποδώσει λαϊκότροπες συνθέσεις του είναι ο Πασχάλης Τερζής, ο Στέλιος Διονυσίου, η Μαρινέλλα και η Χαρούλα Αλεξίου. Μάλιστα η τελευταία είχε συμπεριλάβει μεταξύ άλλων και κάποια από τα πλέον αξιοπρόσεχτα μουσικά κομμάτια του εν λόγω δημιουργού στον πολυσυλλεκτικό της δίσκο ΩΣ ΤΗΝ ΑΚΡΗ Τ’ ΟΥΡΑΝΟΥ ΣΟΥ. Επίσης, ο Πασχάλης Τερζής έχει εκτός των άλλων ερμηνεύσει και το τραγούδι ‘Ο Παλιόκαιρος’, ένα από τα καλλίτερα, κατά την προσωπική μου βέβαια πάντα γνώμη, λαϊκότροπα κομμάτια του Θεοφάνους.
Ως σήμερα σε πολλές συνθέσεις του Γιώργου Θεοφάνους οι στίχοι τους οποίους έγραφε ο ίδιος, ήσαν λίγο πολύ τυποποιημένοι και κλισέ. Όμως στον δίσκο ΑΝΤΙΚΡΙΣΤΑ - όπου τα τραγούδια ερμηνεύει ο Κώστας Μακεδόνας, οι στίχοι του Νίκου Μοραΐτη δίνουν την ευκαιρία στον συνθέτη να εμπνευστεί μια μουσική πιο εμπνευσμένης απ’ ότι σε παλιότερες δημιουργίες του. Απ’ όσο γνωρίζω είναι η πρώτη φορά που ο συγκεκριμένος συνθέτης μελοποιεί τους στίχους κάποιου άλλου. Το κομμάτι που έδωσε τον τίτλο στην όλη δουλειά - δηλαδή το τραγούδι 'Αντικριστά'- ο Μακεδόνας το αποδίδει μαζί με τη Γλυκερία.
Η μόνη ένσταση που έχω να κάνω σχετικά με αυτόν το δίσκο αφορά ορισμένα σημεία στους στίχους των τραγουδιών ‘Θέλει Άλλο Τρόπο’ και ‘Δυο Άνθρωποι Μικροί’. Δυσνόητες εκφράσεις όπως «θέλει η εποχή στα ζευγάρια του ανθρώπου τη λύπη» που περιλαμβάνεται στο πρώτο τραγούδι και φράσεις του τύπου «ας έρθουν πιο κοντά τα στόματά μας», που περιλαμβάνεται στο δεύτερο, παραπέμπουν σ’ ένα είδος στίχου στο οποίο δεν μας έχει συνηθίσει ο ποιοτικός Νίκος Μοραΐτης.

Π. Σκούρτης
28 - 1- 2912