‘ΜΟΝΑΧΑ Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΛΥΣΗ’

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Φοβερά υποτονικός ο ρόλος του μπουζουκιού στον δίσκο ενός συνθέτη με οικογενειακή παράδοση στο όργανο.

Ο Δημήτρης Παπαδόπουλος – γιος και ομότεχνος του Κώστα – έχει στο μακρινό παρελθόν παίξει σε ηχογραφήσεις με τον αείμνηστο Άκη Πάνου, αλλά και πριν μερικά χρόνια στον δίσκο ‘ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ’ όπου ο Στέλιος Βαμβακάρης παίζει και τραγουδάει κομμάτια του πατέρα του. Όμως, ούτε σε αυτές τις ηχογραφήσεις ούτε και στις συνθέσεις που κατά καιρούς έχει δώσει ο Δημήτρης σε διάφορους εκπροσώπους του τραγουδιού – μεταξύ αυτών και στην συνεπώνυμή του ερμηνεύτρια Πίτσα Παπαδοπούλου – διέκρινα κάποιες ιδιαίτερες δυνατότητες του στο μπουζούκι. Περίμενα λοιπόν πως θα διαπίστωνα κάτι διαφορετικό στον πρώτο προσωπικό του δίσκο που κυκλοφόρησε πρόσφατα και έχει τίτλο ‘ΜΟΝΑΧΑ Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΛΥΣΗ’. Όμως, με εξέπληξε το γεγονός ότι αυτό δεν συνέβη ούτε τούτη τη φορά, γιατί και σ’ αυτόν τον δίσκο ο ρόλος του μπουζουκιού είναι φοβερά υποτονικός.
Βέβαια, δεν υπαινίσσομαι ότι ο απόγονος και ομότεχνος ενός σολίστα του μπουζουκιού πρέπει οπωσδήποτε να γράφει (συνθέτει) αμιγώς λαϊκά τραγούδια. Όταν όμως ένας δημιουργός είναι κυρίως σολίστας – από τη στιγμή δηλαδή που δεν χρησιμοποιεί το μουσικό όργανο που παίζει μόνο για να συνθέτει – πιστεύω πως στα τραγούδια που γράφει πρέπει να δίνει τι στίγμα του οργάνου, είτε αυτό είναι το μπουζούκι είτε οποιοδήποτε άλλο. Πάντως, σε κάποια τραγούδια θα μπορούσαν ίσως να φανούν οι λαϊκές ρίζες του συνθέτη, αν η ενορχήστρωση ήταν κάπως λιγότερο σύγχρονη.
Το πιο λαϊκό τραγούδι στον δίσκο είναι «Ο Καφές». Οι στίχοι των τραγουδιών που περιλαμβάνονται εδώ έχουν γραφτεί από έναν και μόνο συντελεστή, τη στιχουργό Ιωάννα Αντωνοπούλου και τα ερμηνεύουν ο Παντελής Θαλασσινός, ο Μανώλης Λυδάκης και η Μαρία Λούκα. Στον δίσκο αποδίδει κάποια τραγούδια και μια φωνή που δεν γνωρίζω και έχω την εντύπωση ότι πρέπει να είναι του ίδιου του συνθέτη.

Παναγιώτης Σκούρτης
19 Δεκεμβρίου 2009

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ: «ΣΟΛΟ»

ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΚΟΜΜΑΤΙΩΝ ΟΠΟΥ ΟΙ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠ’ ΟΤΙ ΣΕ ΔΙΣΚΟΥΣ ΟΜΟΤΕΧΝΩΝ ΑΛΛΑ ΤΕΛΙΚΑ ΔΕΝΟΥΝ Σ’ ΕΝΑ ΕΝΙΑΙΟ ΑΡΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ

Ο Παναγιώτης Στεργίου ανήκει σ’ αυτούς τους νεότερους μπουζουξήδες που το όνομά του τα τελευταία χρόνια ακούγεται όλο και πιο συχνά στις ηχογραφήσεις. Όμως πιστεύω ότι η δεξιοτεχνία του στο όργανο γίνεται περισσότερο αντιληπτή στο δίσκο «ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΣΑΤΩΒΡΙΑΝΔΟΥ» με ερμηνευτή τον Κώστα Δουμουλιάκα όπου ο Στεργίου παίζει συμμετέχοντας με άλλους σολίστες του μπουζουκιού μεταξύ αυτών και με τον Νίκο Τατασόπουλο, γιο του κορυφαίου δεξιοτέχνη στο μπουζούκι Γιάννη Τατασόπουλο, που είχε μεταναστεύσει στην Αμερική όπου και πέθανε. Πολλά τραγούδια αυτού του δίσκου ο Στεργίου τα έχει παίξει ντουέτο μαζί με τον Τατασόπουλο.

Ωστόσο την δεξιοτεχνία του Στεργίου για την οποία μιλήσαμε παραπάνω, μας δίνεται η ευκαιρία να την απολαύσουμε πολύ περισσότερο απ’ ότι σε άλλους δίσκους, στον πρώτο προσωπικό του που κυκλοφόρησε σχετικά πρόσφατα και έχει τίτλο «ΣΟΛΟ». Χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης δουλειάς είναι το εξής: παρ’ ότι οι επιρροές του δημιουργού είναι περισσότερο φανερές απ’ ότι γενικότερα σε δίσκους ομότεχνών του –για παράδειγμα στα κομμάτια λατινογενούς ύφους είναι ξεκάθαρη η επιρροή από το Μανώλη Χιώτη και στα αυτά πιο γρήγορου ρυθμού, εκείνη από τον Γιάννη Σταματίου ή «σπόρο»- τελικά όλες αυτές οι επιρροές δένουν αρμονικά σε ένα εννιαίο σύνολο και αναδεικνύουν ένα εντελώς προσωπικό ύφος. Παρ’όλα αυτά υπάρχουν κάποιες ενστάσεις που προσωπικά έχω να κάνω για τον δίσκο. Μ’ όλο που οι αυτοσχεδιασμοί με το στόμα ανήκουν σ’ ένα μουσικό είδος που είναι εξίσου λαϊκό με το ρεμπέτικο δηλαδή την τζάζ, θεωρώ πως δεν ταιράζουν σ’ ένα τέτοιο δίσκο και μάλιστα σ’ ένα κομμάτι με μακεδονίτικο ρυθμό. Επίσης θεωρώ ότι στο «ΤΣΙΦΤΕΤΕΛΙ» η ορχήστρα θα μπορούσε να μην είναι τόσο παραφορτωμένη και έτσι να ακούγεται πιο αυθεντικό. Ο δίσκος εκτός από τα περισσότερα κομμάτια που είναι του Στεργίου περιλαμβάνει και την ορχηστρική εκδοχή ενός πολύ γνωστού τραγουδιού του Βασίλη Τσιτάνη και συγκεκριμένα «ΤΑ ΞΕΝΑ ΧΕΡΙΑ» όπως και μουσικά κομμάτια που εμπνεύστηκε ο ομότεχνος του Στεργίου, Δημήτρης Χιονάς.

Όπως είπαμε πιο πάνω ο δίσκος τιτλοφορείται «ΣΟΛΟ», εντούτις εκτός από ορχηστρικά κομμάτια περιλαμβάνει και τρία τραγούδια προφανώς για να δοθεί μια ιδέα από τη δουλειά του σολίστα επίσης ως δημιουργού τραγουδιών. Τα τραγούδια αποδίδουν ο Θωμάς Στεργίου-δε γνωρίζω αν έχει κάποια συγγένεια με το συνθέτη-, ο Γιώργος Γιαννιώτης και ο Γιάννης Κορωνάκης. Όμως από τα τρία τραγούδια μόνο το ένα προσεγγίζει το λαϊκό κλίμα που προσπαθεί γενικά να δημιουργήσει σ’ αυτό το δίσκο ο συνθέτης. Πρόκειται για το κομμάτι «ΔΙΔΥΜΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ» που ερμηνεύει ο Γιάννης Κορωνάκης. Η ερμηνεία του Κορωνάκη- ο οποίος αν δεν κάνω λάθος είναι ένας καλλιτέχνης που ανέδειξε ο Θανάσης Πολυκανδριώτης- θυμίζει πολύ αμιδρά αυτή του Στράτου Διονυσίου, αλλά γενικά πρόκειται για έναν ερμηνευτή με πολύ προσωπικό στυλ. Διαθέτει μια φωνή που είναι αυθεντικά λαϊκή, από τις σπάνιες που ακούμε σήμερα.

Π.Σκούρτης

5/1/10

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ «ΔΕΝ ΞΑΝΑΠΑΙΖΩ ΖΑΡΙΑ» ΚΑΙ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΟΙΚΕΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕΛΩΔΙΩΝ ΠΑΛΙΟΤΕΡΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΑΠΟ ΝΕΟΤΕΡΟΥΣ ΣΥΝΘΕΤΕΣ

Στο ζεϊμπέκικο «ΔΕΝ ΞΑΝΑΠΑΙΖΩ ΖΑΡΙΑ» έχω ήδη αναφερθεί σε δυο γραπτά μου και μάλιστα σε άρθρα που σχετίζονται με την ερμηνεία του συγκεκριμένου τραγουδιού από τον νέο γνήσιο λαϊκό τραγουδιστή Στράτο Γεωργιόπουλο, εγγονό του κορυφαίου ερμηνευτή Παγιουμτζή. Να σημειωθεί εδώ πως ο νεότερος Στράτος δεν έχει κάνει ακόμα δισκογραφία οπότε η παραλλαγές αυτές δεν κυκλοφορούν στο εμπόριο.(Για περισσότερες πληροφορίες αναζητήστε τα αρχεία «ΖΑΡΙΑ» και «ΛΙΝΑΡΔΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ»).

Λέγεται ότι το αναφερόμενο τραγούδι βασίζεται στη μελωδία του κομματιού «ΤΟ ΣΑΚΚΑΚΙ»-σύνθεση του Ανέστου Δελιά- στην οποία ο Βαγγέλης Περπινιάδης «κάρφωσε» στίχους του Κώστα Φραγκούλη, ωστόσο τη μελωδία του τραγουδιού είχε διεκδικήσει και ο Μάρκος. Δεν συνηθίζω να αναφέρομαι κολακευτικά σε τραγούδια που βασίζονται σε μουσική δημιουργών την οποία έχουν οικειοποιηθεί άλλοι συνθέτες, το κομμάτι όμως αυτό είναι ένα από τα πιο αγαπαημένα μου ρεμπέτικα. Ίσως γιατί τόσο η μαγκιά στο στίχο όσο και αυτή που απαιτείται για την ερμηνεία με κάνουν συχνά να ξεχνάω τα όσα σχετίζονται με τη μελωδία. Επιπλέον πιστεύω ότι η περίπτωση αυτή είναι από τις λίγες στις οποίες δεν μπορεί κανείς να εντοπίσει εύκολα ότι η ίδια μελωδία έχει χρησιμοποιηθεί σε δυο διαφορετικά τραγούδια. Ενδεικτικό αυτού που λέω είναι το εξής: έχω την εντύπωση ότι υπάρχουν δυο παραλλαγές του τραγουδιού «ΤΟ ΣΑΚΚΑΚΙ» ερμηνευμένες από τον Στράτο Παγιουμτζή. Στην πρώτη, που είχα ακούσει στα παιδικά μου χρόνια, ο ρυθμός ήταν πολύ πιο γρήγορος απ’ ότι σ’ εκείνη που υπάρχει στο δίσκο «ΑΣΤΕΡΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ» και στην οποία η μελωδία προσεγγίζει πιο πολύ αυτή των «ΖΑΡΙΩΝ».

Παρότι όπως είπα παραπάνω το ζεϊμπέκικο «ΔΕΝ ΞΑΝΑΠΑΙΖΩ ΖΑΡΙΑ» είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου ρεμπέτικα, η πρώτη παραλλαγή του κομματιού που ερμηνεύει ο Βαγγέλης Περπινιάδης, δεν μπορώ να πω πως με ενθουσιάζει ιδιάιτερα. Πιστεύω ότι ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης έχει αποδώσει τραγούδια με πολύ πιο μάγκικο τρόπο και με περισσότερο κοφτό παίξιμο στο μπουζούκι απ’ όσο στην περίπτωση του κομματιού που σχολιάζεται εδώ. Μ’ όλο που δεν έχω ακούσει μια δεύτερη παραλλαγή που κυκλοφορεί με τον Μήτσο Ευσταθίου, αν κρίνω από τον τρόπο με τον οποίο ο τελευταίος απέδιδε μάγκικα ρεμπέτικα, η παραλλαγή που αυτός έχει τραγουδήσει πρέπει να είναι απείρως καλύτερη από εκείνη με τον Περπινιάδη.

Κλείνοντας πρέπει να πω ότι το ζήτημα της οικειοποίησης μελωδιών παλιότερων κομματιών από νεότερους συνθέτες στο χώρο του λαϊκού τραγουδιού, είναι μεγάλο θέμα. Οφείλω να ξεκαθαρίσω πως σε καμία περίπτωση δεν επικροτώ αυτή την πρακτική, συχνά όμως τείνω να συμφωνήσω με την άποψη που πολλές φορές έχει εκφράσει ο Γιώργος Τσάμπρας . Ότι δηλαδή για κάποια περίοδο πολλοί νεότεροι συνθέτες στο χώρο του λαϊκού τραγουδιού, φοβούμενοι μήπως ξεχαστούν μελωδίες παλιότερων ομότεχνών τους οι οποίοι δε βρίσκονταν πια στη ζωή, επέλεξαν να τις χρησιμοποιήσουν επενδύοντάς τες με νέους στίχους. Σίγουρα ο φόβος δε δικαιολογεί μια τέτοια πρακτική, ίσως όμως εδώ είχαμε να κάνουμε με μια άλλη άποψη. Φυσικά επρόκειτο για μελωδίες σχετικά άγνωστων τραγουδιών γιατί λόγου χάρη δε θα μπορούσε κανείς να οικειοποιηθεί τη μελωδία από τη «ΦΡΑΓΚΟΣΥΡΙΑΝΗ» του Μάρκου Βαμβακάρη και αυτό να περάσει απαρατήρητο.

Π.Σκούρτης 4/1/10

Λινάρδος Βαμβακάρης – Στράτος Γεωργιόπουλος Δύο καλλιτέχνες με βαθιές ρίζες στο λαϊκό τραγούδι συναντιούνται στο ίδιο μαγαζί

Ο Πειραιάς εξακολουθεί ακόμα να δικαιώνει τη φήμη που κάποτε είχε ως κοιτίδα του γνήσιου Αστικολαϊκού Τραγουδιού. Στην περιοχή αυτή συνεχίζουν να υπάρχουν κέντρα διασκέδασης όπου τόσο το ρεμπέτικο όσο και το μεταγενέστερο μουσικό είδος δηλαδή αυτό που έχουμε κυρίως συνηθήσει ν’ αποκαλούμε «λαϊκό τραγούδι» παίζονται και αποδίδονται ερμηνευτικά με τον τρόπο που τους ταιριάζει. Ένα τέτοιο κέντρο είναι το μεζεδοπωλείο «Οι Πενιές Του Βαμβακάρη».

Το κέντρο διασκέδασης που αναφέραμε παραπάνω -και είναι ανοιχτό Παρασκευή και Σάββατο βράδυ αλλά και Κυριακή μεσημέρι- βρίσκεται στην οδό Καποδιστρίου αριθμός 10. Η επωνυμία του μαγαζιού δεν παραπέμπει απλώς στην επιθυμία που μπορεί να έχει ο βασικός συντελεστής του προγράμματος οποιουδήποτε ρεμπετάδικου να μεταφέρει τους θαμώνες σε άλλες εποχές. Σ’ αυτό το μαγαζί συναντιούνται δυο καλλιτέχνες με πολύ βαθιές ρίζες στο γνήσιο λαϊκό τραγούδι.

Ο πρώτος από τους καλλιτέχνες για τους οποίους μιλήσαμε είναι επίσης ιδιοκτήτης του μαγαζιού ενώ έχει και την επιμέλεια του προγράμματος. Πρόκειται για τον Λινάρδο Βαμβακάρη, ανιψιό του Μάρκου και συγκεκριμένα γιο του αδελφού του, Αργύρη. Πολλοί λένε ότι ο Αργύρης που υπήρξε ο νεότερος από τα πέντε μικρότερα αδέλφια του Μάρκου ξεπέρασε τον δημοφιλή αδελφό του σε δεξιοτεχνία στο παίξιμο του μπουζουκιού. Πάντως ενδεικτικό της δεξιοτεχνίας που επίσης χαρακτηρίζει το παίξιμο του γιο του, Λινάρδου στο μπουζούκι είναι το εξής : Παρ’ ότι το όργανο που παίζει είναι τετράχορδο ακόυγεται σαν τρίχορδο.

Ο δέυτερος καλλιτέχνης που αναφέρθηκε, δεν είναι άλλος από τον Στράτο Γεωργιόπουλο -εγγονό και ομότεχνο του κορυφαίου ερμηνευτή Παγιουμτζή- τον οποίο το ευρύ κοινό γνώρισε μέσα από την τηλεοπτική εκπομπή του Κώστα Φέρρη «Ονείρου Ελλάς». Διανύουμε δύσκολες εποχές για το γνήσιο λαϊκό τραγουδι, λοιπόν, τόσο στους συντελεστές της συγκεκριμένης εκπομπής όσο και σ’ αυτούς του προγράμματος στο κέντρο «Οι Πενιές Του Βαμβακάρη»,προσωπικά εύχομαι καλή επιτυχία.‘Όμως κάτι τέτοιο ας μου επιτραπεί να το ευχηθώ ιδιαίτερα στον Στράτο εφόσον γνωρίζω ότι είναι η πρώτη εμφάνιση που κάνει σε μαγαζί μετά από χρονια.

Βέβαια σ’ αυτό το σημείο πρέπει να πω ότι εδώ και κάποιους μήνες είχε προηγηθεί μια εμφάνιση του προαναφερόμενου ερμηνευτή στο καλοκαιρινό πρόγραμμα του κέντρου «ΑΣΤΕΡΙΑ» της Γλυφάδας μαζί με τους υπόλοιπους συντελεστές της εκπομπής «ΟΝΕΙΡΟΥ ΕΛΛΑΣ». ‘Όμως οι εμφανίσεις αυτές κράτησαν πολύ λιγο όχι εξαιτίας κάποιας ανεπάρκειας των συγκεκριμένων καλλιτεχνών αλλά επειδή το συγκρότημα είχε κληθεί να αντικαταστήσει το τακτικό σχήμα του κέντρου που προσωρινά απουσίαζε και τελικά επέστρεψε. Ωστόσο για να επανέλθουμε στο πρόγραμμα του κέντρου «Οι Πενιές Του Βαμβακάρη», εκεί βρίσκεται επίσης ένας άλλος καλλιτέχνης από την εκπομπή που προείπαμε. Είναι ο Θανάσης Ζελετές, που κατά την προσωπική μου γνώμη οι ικανότητές του τόσο στο παίξιμο του μπαγλαμά όσο και στην ερμηνεία δεν είχαν φανεί ιδιαίτερα στο πρόγραμμα «Ονείρου Ελλάς», τουλάχιστον στις πρώτες εκπομπές. Όσο για την Μαρίνα Χατζή που εκτός από τραγουδίστρια συμμετέχει και ως μουσικός παίζοντας ακορντεόν στην ορχήστρα, η ερμηνεία της διαθέτει μια εκφραστηκότητα που υπόσχεται πολλά .

Εδώ πρέπει να πω πως άκουσα όλα τα τραγούδια που επιθυμούσα εκτός από ένα. Αναφέρομαι ειδικά στην περίπτωση αυτού του τραγουδιού για τον εξής λόγο: παρότι το συγκεκριμένο κομμάτι έχει τον τίτλο «ΗΣΟΥΝΑ ΞΥΠΟΛΗΤΗ» δεν είναι το γνωστό αδέσποτο –δηλαδή ανώνυμου συνθέτη- τραγούδι, αλλά πρόκειται για μια δημιουργία του Αργύρη Βαμβακάρη την οποία ερμήνευσε το 1967 ο Βαγγέλης Περπινιάδης. Δεν ήμουν σίγουρος για το αν ο Στράτος και οι υπόλοιποι στην ορχήστρα θα γνώριζαν το τραγούδι αυτό αλλά το ζήτησα επειδή είχα την ελπίδα πως θα το άκουγα από τον Λινάρδο. Τέλος πάντων ελπίζω πως τα παιδιά θα μπορέσουν να εκπληρώσουν αυτή την επιθυμία μου κάποια άλλη φορά.

Πάντως ο Στράτος, αντ’ αυτού μου τραγούδησε το κομμάτι «ΔΕΝ ΞΑΝΑΠΑΙΖΩ ΖΑΡΙΑ» που γνωρίζει ότι είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου ρεμπέτικα . Δεν επρόκειτο για τη μόνη παραγγελιά μου που τραγουδήθηκε ούτε ήταν αποκλειστικά ο συγκεκριμένος ερμηνευτής που εκλήρωσε τις επιθυμίες μου και γι’ αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συντελεστές του προγράμματοςγια τις υπέροχες ώρες που μου χάρισαν. Αλλά αναφέρομαι ιδιαίτερα στο συγκεκριμένο κομμάτι γιατί παρουσιάζεται ως σύνθεση του Βαγγέλη Περπινιάδη, ενώ τη μουσική του είχε διεκδικήσει και ο Μάρκος. Στην ουσία όμως πρόκειται για τη μελωδία του τραγουδιού «ΤΟ ΣΑΚΚΑΚΙ» -σύνθεση του Ανέστου Δελιά- επενδυμένη με άλλους στίχους και συγκεκριμένα του Κώστα Φραγκούλη.

Π.Σκόυρτης

29/12/2009

Όνείρου Ελλάς: 1949 Β΄ Μέρος

Το αφιέρωμα του τηλεοπτικού προγράμματος ‘Ονείρου Ελλάς’ που αναφέρεται στην περίοδο 1949 ήταν χωρισμένο σε δύο μέρη. Το πρώτο μεταδόθηκε το Σάββατο 21 Νοεμβρίου ενώ το δεύτερο, το επόμενο Σάββατο, στις 28 του ίδιου μηνός.

Εκτός των αποσπασμάτων από διάφορα βιβλία που συχνά αναφέρονται κατά την πορεία της εκπομπής και τα οποία διαβάζει ο ηθοποιός Ηλίας Λογοθέτης, αυτή τη φορά η εκπομπή διανθίστηκε και με την παρεμβολή οπτικοακουστικών ντοκουμέντων της εποχής. Δόθηκε μεγάλη έμφαση στη συνεργασία Τσιτσάνη-Νίνου, για την οποία ακούστηκαν και αφηγήσεις των Τάκη Μπίνη, Κ. Βίρβου και Βαγγελιώς Μαργαρώνη. Η τελευταία υπήρξε για χρόνια πιανίστρια στο συγκρότημα Τσιτσάνη. Πάντως, μεγάλο μέρος της εκπομπής καλύφθηκε από αφηγήσεις του φιλόλογου Ρένου Αποστολίδη, ο οποίος περιέγραψε τις εμπειρίες του από τις τελευταίες μέρες του εμφυλίου.

Όσο για το μουσικό μέρος της εκπομπής, θα ήθελα να αναφερθώ ιδιαίτερα στη συμμετοχή του τραγουδιστή Σωτήρη Σοφιά. Ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης που απέδωσε το τραγούδι ‘Ψεύτικος Είναι ο Ντουνιάς’ του Μάρκου Βαμβακάρη, δείχνει ότι έχει την ικανότητα για γνήσιες λαϊκές ερμηνείες, αν και πιστεύω ότι αυτή του η ικανότητα θα μπορούσε να φανεί πολύ περισσότερο αν άφηνε τη φωνή του λίγο πιο ελεύθερη.

Ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσε και η τραγουδιστική συμμετοχή του σκηνοθέτη και παρουσιαστή της εκπομπής Κώστα Φέρρη, ιδιαίτερα στο κομμάτι ‘Τι το ‘Θελα να Μπλέξω’.

Τώρα, σε σχέση με τον εγγονό του Μεγάλου Στράτου που είναι συνονόματος και ομότεχνός του - άλλωστε εξακολουθούν να τον αναφέρουν ως Στράτο Παγιουμτζή αντί Γεωργιόπουλο – η μάγκικη χροιά της φωνής του δεν στέρησε καθόλου από τα εύθυμα χαρακτηριστικά του το τραγουδι ‘Τα Καβουράκια’ – μια μεγάλη επιτυχία του Βασίλη Τσιτσάνη -, το οποίο ερμήνευσε.

Παναγιώτης Σκούρτης

30/11/2009

Ονείρου Ελλάς (Δεύτερος Κύκλος)

Η μουσικοϊστορική τηλεοπτική εκπομπή «Ονείρου Ελλάς», αφιερωμένη κυρίως στο Ρεμπέτικο - την οποία επιμελείται και παρουσιάζει ο γνωστός σκηνοθέτης κινηματογραφικών ταινιών Κώστας Φέρρης -, ξεκίνησε τον δεύτερο κύκλο της τις τελευταίες ημέρες του Οκτώβρη 2009. Να υπενθυμίσουμε ότι η εκπομπή μεταδίδεται από την ΕΤ3, το κρατικό κανάλι που εκπέμπει από τη Θεσσαλονίκη. Ανάμεσα στους καλλιτέχνες του τραγουδιού που συμμετέχουν στο αναφερόμενο πρόγραμμα, βρίσκεται και πάλι, όπως και πέρυσι, ο Στράτος Γεωργιόπουλος.

Στις εναρκτήριες εκπομπές του δεύτερου κύκλου αναδείχτηκε και πάλι το γνήσιο λαϊκό ηχόχρωμα στη φωνή του Στράτου, όταν ο συγκεκριμένος τραγουδιστής ερμήνευσε στην μεν πρώτη εκπομπή αυτού του κύκλου το κομμάτι «Η Ξελογιασμένη» και στην επόμενη «Στα Τρίκαλα στα δυο Στενά». Να σημειωθεί πως το πρώτο τραγούδι είναι δημιουργία του Μάρκου, όσο το δεύτερο, είναι μάλλον ένα αδέσποτο κομμάτι από το οποίο εμπνεύστηκε ο Τσιτσάνης για να φτιάξει τη δική του σύνθεση. Εκτός αν πρόκειται για το τραγούδι του Τσιτσάνη που στη συγκεκριμένη παραλλαγή του τραγουδήθηκαν κάποιοι στίχοι, οι οποίοι, εξαιτίας της λογοκρισίας, δεν είχαν περιληφθεί στην αρχική ηχογράφηση.

Εδώ να πούμε επίσης πως, σύμφωνα με τον επιμελητή και παρουσιαστή της εκπομπής «Ονείρου Ελλάς» Κώστα Φέρρη, η αρχική ηχογράφηση του τραγουδιού «Στα Τρίκαλα στα δυο Στενά», έγινε το 1949, ενώ σε σημειώσεις που περιλαμβάνονται στο βιβλίο ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ: Η ΖΩΗ ΜΟΥ ΤΟ ΕΡΓΟ ΜΟΥ - το οποίο επιμελείται ο Κώστας Χατζηδουλής – αναφέρεται ότι ηχογραφήθηκε εννιά χρόνια νωρίτερα. Όπως και να ’χει, τότε είχε αποδοθεί από τον παππού του Στράτου Γεωργιόπουλου, τον αείμνηστο λαϊκό ερμηνευτή Παγιουμτζή.

Σε αρκετές από τις τελευταίες εκπομπές του πρώτου κύκλου όπως και στις δυο του δεύτερου που αναφέραμε, διακρίθηκε ως τραγουδιστής και ο μουσικός Θανάσης Ζελετές. Επίσης, κατά τη διάρκεια αυτής της σειράς εκπομπών μου δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσω συστηματικά την απόδοση της ερμηνεύτριας Θεοδοσίας Στίγγα, την οποία, αν και άκουγα χρόνια πριν, από τα τραγούδια που ερμήνευε δεν είχα ως τώρα να συνειδητοποιήσει πόσο γνήσια λαϊκή φωνή ήταν. Τέλος να πούμε πως σε αντίθεση με τις εκπομπές του πρώτου κύκλου, που ήσαν αφιερωμένες σε γενικά θέματα, στον δεύτερο κύκλο του προγράμματος «Ονείρου Ελλάς», απ’ ότι φαίνεται, σε καθεμιά από τις εκπομπές θα γίνεται αναφορά σε κάποια ξεχωριστή σελίδα από την Ιστορία του Ρεμπέτικου. Για παράδειγμα, η πρεμιέρα ήταν αφιερωμένη στο 1946, περίοδο κατά την οποία άνοιξαν τα εργοστάσια δίσκων για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο, ενώ η δεύτερη εκπομπή έγινε αναφορά στο 1949 και συγκεκριμένα στη διάλεξη που έκανε για το Ρεμπέτικο ο Μάνος Χατζιδάκης, ο οποίος μόλις τότε ανακάλυπτε τη σπουδαιότητα αυτού του μουσικού είδους.

Με την ευκαιρία, θα ήθελα να εκφράσω μια επιθυμία μου σχετικά με τις επαναλήψεις εκπομπών του πρώτου κύκλου. Ελπίζω κάποια στιγμή να αναμεταδοθεί η πολύ ενδιαφέρουσα εκπομπή που ήταν αφιερωμένη στην ετυμολογία της λέξης ‘Ρεμπέτικο’.

Π. Σκούρτης

20 - 11 -2009