ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ,
ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΣΕ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ
ΚΑΙ Ο ΟΡΟΣ ‘ΑΣΤΙΚΟΛΑΪΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ’
Στην πιο πρόσφατη εκπομπή του προγράμματος ‘Ονείρου Ελλάς’ που μεταδόθηκε την Κυριακή 21 Φεβρουαρίου, ολοκληρώθηκε το αφιέρωμα που αφορούσε τη δεκαετία του ‘50 και ξεκίνησε η αναφορά στη δεκαετία του ‘60. Σε όσους ασχολούνται συστηματικά με το Ρεμπέτικο είναι γνωστό ότι το 1959 πέθανε ένας από τους σημαντικούς πρωτεργάτες του Πειραιώτικου Ρεμπέτικου, ο Απόστολος Χατζηχρήστος. Η πιο γνωστή σύνθεσή αυτού του δημιουργού είναι το τραγούδι ‘Παραπονιάρικο’.
Επίσης, την περίοδο που αναφέραμε παραπάνω, – αυτό σύμφωνα με τους υπεύθυνους για το ιστορικό υλικό της εκπομπής ‘Ονείρου Ελλάς’- ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης απέδωσε εκ νέου πολλά τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη, ερμηνείες που σήμερα έχουν μείνει κλασικές. Ακόμα, σύμφωνα και πάλι με τους συντελεστές αυτής της εκπομπής, την ίδια χρονιά ηχογραφήθηκε ο κύκλος τραγουδιών ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και ποίηση Γιάννη Ρίτσου. Αυτός ο κύκλος τραγουδιών κυκλοφόρησε σε δύο εκδοχές: η πρώτη ήταν η ευρωπαϊζουσα, με ερμηνεύτρια τη Νάνα Μούσχουρη και διεύθυνση του Μάνου Χατζηδάκι και η δεύτερη, μια πιο λαϊκή εκδοχή, με ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και διεύθυνση του ίδιου του συνθέτη. Ήταν η επιτυχία της εκδοχής που μόλις αναφέρθηκε η οποία ενθάρρυνε τον Μπιθικώτση να αναλάβει και την πρωτοβουλία ηχογράφησης συνθέσεων του Μάρκου. Εκτός από τα παλιά τραγούδια του Βαμβακάρη ο αείμνηστος ερμηνευτής ηχογράφησε και κάποια καινούργια, τότε, τραγούδια του συνθέτη.
Περίπου την εποχή ‘59-‘60 ήταν που επίσης πρωτοεμφανίστηκε ο όρος ‘αστικολαϊκό’ στο χώρο του τραγουδιού. Υποστηρίζεται από τον Κώστα Φέρρη πως ο όρος αυτός ήταν μια έννοια που επινοήθηκε από τους εκπροσώπους της αριστεράς για να απαλύνουν τις ενοχές τους για όσα μέχρι τότε είχαν εκφράσει εναντίον του Ρεμπέτικου. Απ' όσο γνωρίζω, αυτή η αρνητική στάση της αριστεράς απέναντι στο ρεμπέτικο κυρίως είχε ως αφορμή τα χασικλίδικα τραγούδια. Όπως επίσης διατείνεται ο ερευνητής, η επινόηση αυτού του όρου ίσως κρύβει και μια προσπάθεια των ίδιων αυτών ανθρώπων να εξαλείψουν από αυτό το μουσικό είδος τις Σμυρναίικες καταβολές του. Ωστόσο, πιστεύω ότι η χρήση του όρου ‘αστικολαϊκό’ υπήρξε γενικά επιτυχής. Θεωρώ πως αυτός ο χαρακτηρισμός ταιριάζει στο συγκεκριμένο μουσικό είδος, επειδή αυτό το τραγούδι αναφέρεται κυρίως σε καταστάσεις που σχετίζονται με τη ζωή της πόλης, σε αντίθεση με το Δημοτικό που είναι το λαϊκό τραγούδι της υπαίθρου.
Σε σχέση τώρα με λεπτομέρειες όσον αφορά το μουσικό μέρος τηλεοπτικής εκπομπής του Κώστα Φέρρη στη συγκεκριμένη μέρα, η Θεοδοσία Στίγκα ερμήνευσε εκπληκτικά το αδέσποτο τραγούδι ‘Σαν Πεθάνω στο Καράβι’ που πρωτοηχογράφησε στην Αμερική ο κιθαρίστας Γιώργος Θεολογίτης, γνωστότερος ως Γιώργος Κατσαρός. Μια παραλλαγή του ίδιου τραγουδιού, την οποία είχε ερμηνεύσει η Σωτηρία Μπέλλου - διασκευή από τον Μπάμπη Μπακάλη – ήταν, κατά την προσωπική μου γνώμη, πολύ κατώτερη των δυνατοτήτων που διέθετε αυτή η κορυφαία και αξέχαστη λαϊκή τραγουδίστρια. Κάτι όμως που δεν ισχύει στην περίπτωση της Στίγκα.
Παναγιώτης Σκούρτης
25/2/2010
ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΣΕ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ
ΚΑΙ Ο ΟΡΟΣ ‘ΑΣΤΙΚΟΛΑΪΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ’
Στην πιο πρόσφατη εκπομπή του προγράμματος ‘Ονείρου Ελλάς’ που μεταδόθηκε την Κυριακή 21 Φεβρουαρίου, ολοκληρώθηκε το αφιέρωμα που αφορούσε τη δεκαετία του ‘50 και ξεκίνησε η αναφορά στη δεκαετία του ‘60. Σε όσους ασχολούνται συστηματικά με το Ρεμπέτικο είναι γνωστό ότι το 1959 πέθανε ένας από τους σημαντικούς πρωτεργάτες του Πειραιώτικου Ρεμπέτικου, ο Απόστολος Χατζηχρήστος. Η πιο γνωστή σύνθεσή αυτού του δημιουργού είναι το τραγούδι ‘Παραπονιάρικο’.
Επίσης, την περίοδο που αναφέραμε παραπάνω, – αυτό σύμφωνα με τους υπεύθυνους για το ιστορικό υλικό της εκπομπής ‘Ονείρου Ελλάς’- ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης απέδωσε εκ νέου πολλά τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη, ερμηνείες που σήμερα έχουν μείνει κλασικές. Ακόμα, σύμφωνα και πάλι με τους συντελεστές αυτής της εκπομπής, την ίδια χρονιά ηχογραφήθηκε ο κύκλος τραγουδιών ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και ποίηση Γιάννη Ρίτσου. Αυτός ο κύκλος τραγουδιών κυκλοφόρησε σε δύο εκδοχές: η πρώτη ήταν η ευρωπαϊζουσα, με ερμηνεύτρια τη Νάνα Μούσχουρη και διεύθυνση του Μάνου Χατζηδάκι και η δεύτερη, μια πιο λαϊκή εκδοχή, με ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και διεύθυνση του ίδιου του συνθέτη. Ήταν η επιτυχία της εκδοχής που μόλις αναφέρθηκε η οποία ενθάρρυνε τον Μπιθικώτση να αναλάβει και την πρωτοβουλία ηχογράφησης συνθέσεων του Μάρκου. Εκτός από τα παλιά τραγούδια του Βαμβακάρη ο αείμνηστος ερμηνευτής ηχογράφησε και κάποια καινούργια, τότε, τραγούδια του συνθέτη.
Περίπου την εποχή ‘59-‘60 ήταν που επίσης πρωτοεμφανίστηκε ο όρος ‘αστικολαϊκό’ στο χώρο του τραγουδιού. Υποστηρίζεται από τον Κώστα Φέρρη πως ο όρος αυτός ήταν μια έννοια που επινοήθηκε από τους εκπροσώπους της αριστεράς για να απαλύνουν τις ενοχές τους για όσα μέχρι τότε είχαν εκφράσει εναντίον του Ρεμπέτικου. Απ' όσο γνωρίζω, αυτή η αρνητική στάση της αριστεράς απέναντι στο ρεμπέτικο κυρίως είχε ως αφορμή τα χασικλίδικα τραγούδια. Όπως επίσης διατείνεται ο ερευνητής, η επινόηση αυτού του όρου ίσως κρύβει και μια προσπάθεια των ίδιων αυτών ανθρώπων να εξαλείψουν από αυτό το μουσικό είδος τις Σμυρναίικες καταβολές του. Ωστόσο, πιστεύω ότι η χρήση του όρου ‘αστικολαϊκό’ υπήρξε γενικά επιτυχής. Θεωρώ πως αυτός ο χαρακτηρισμός ταιριάζει στο συγκεκριμένο μουσικό είδος, επειδή αυτό το τραγούδι αναφέρεται κυρίως σε καταστάσεις που σχετίζονται με τη ζωή της πόλης, σε αντίθεση με το Δημοτικό που είναι το λαϊκό τραγούδι της υπαίθρου.
Σε σχέση τώρα με λεπτομέρειες όσον αφορά το μουσικό μέρος τηλεοπτικής εκπομπής του Κώστα Φέρρη στη συγκεκριμένη μέρα, η Θεοδοσία Στίγκα ερμήνευσε εκπληκτικά το αδέσποτο τραγούδι ‘Σαν Πεθάνω στο Καράβι’ που πρωτοηχογράφησε στην Αμερική ο κιθαρίστας Γιώργος Θεολογίτης, γνωστότερος ως Γιώργος Κατσαρός. Μια παραλλαγή του ίδιου τραγουδιού, την οποία είχε ερμηνεύσει η Σωτηρία Μπέλλου - διασκευή από τον Μπάμπη Μπακάλη – ήταν, κατά την προσωπική μου γνώμη, πολύ κατώτερη των δυνατοτήτων που διέθετε αυτή η κορυφαία και αξέχαστη λαϊκή τραγουδίστρια. Κάτι όμως που δεν ισχύει στην περίπτωση της Στίγκα.
Παναγιώτης Σκούρτης
25/2/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου