ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ‘Ονείρου Ελλάς’, Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΜΠΕΤΤΑΣ,
ΚΑΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ
Στο πλαίσιο των εκπομπών από το τηλεοπτικό μουσικό πρόγραμμα ‘Ονείρου Ελλάς,’ που ήσαν αφιερωμένες στην περίοδο 1954-‘55, τιμήθηκε ο Γιώργος Ζαμπέττας. Η εκπομπή προς τιμήν αυτού του σπουδαίου δημιουργού μεταδόθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2009.
Από τη στιγμή που χαρακτηρίζουμε ‘μεγάλο’ έναν δημιουργό, θεωρώ ότι πρέπει να εξηγούμε και γιατί τον αποκαλούμε έτσι. Τώρα, όσον αφορά το Γιώργο Ζαμπέττα ειδικότερα, από πολλούς δεν θεωρείται σπουδαίος συνθέτης και οι περισσότεροι αυτό που κυρίως του αναγνωρίζουν είναι η δεξιοτεχνία του στο μπουζούκι. Τούτο συμβαίνει επειδή το περισσότερο από το έργο του ως δημιουργού τραγουδιών - δεν λέμε ως συνθέτη γιατί αυτό περιλαμβάνει και τις σολιστικές του εμπνεύσεις - παρουσιάστηκε μέσα από χιουμοριστικές κινηματογραφικές ταινίες και έχει υποβαθμιστεί. Πέρα όμως από το είδος τραγουδιών που αναφέραμε, ο Ζαμπέττας έχει συνθέσει και κλασσικά ρεμπέτικα. Τα δύο πρώτα του μουσικά κομμάτια ερμήνευσαν ο Πρόδρομος Τσαουσάκης και ο νεότατος τότε Στέλιος Καζαντζίδης. Να σημειωθεί εδώ πως εκείνο τον καιρό η φωνή του τελευταίου ήταν πολύ διαφορετική και προσέγγιζε το ύφος των κλασικών ερμηνευτών του Ρεμπέτικου σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ όσο αργότερα. Οι δυο πρώτες συνθέσεις του Ζαμπέττα ‘Σαν Σήμερα, Σαν Σήμερα’ και ‘Βαθιά στη Θάλασσα θα Πέσω’ – το τελευταίο ήταν αυτό που ερμήνευσε ο Καζαντζίδης - υπήρξαν σπουδαία τραγούδια παρότι δεν ‘έπιασαν’, όπως λέγεται στη γλώσσα της δισκογραφίας. Ενδεικτικό της σπουδαιότητάς τους είναι ότι, το κομμάτι που μόλις αναφέρθηκε, το περιελάμβανε στο ρεπερτόριό του, στις εμφανίσεις που έκανε στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Μάρκος. Η ερμηνεία με τον Μάρκο διασώζεται στον δίσκο ‘ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΓΙΟΥΜΤΖΗΣ - ΖΩΝΤΑΝΗ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΟΥ ΒΡΑΝΑ, ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ ΤΟΥ ’61’.
Ακόμα όμως και αν παραβλέψουμε το γεγονός ότι ο Ζαμπέττας ήταν αξιόλογος συνθέτης και λάβουμε υπόψη μας μόνο την ιδιότητά του ως σολίστα του μπουζουκιού, και πάλι υπήρξε μεγάλος. Κι αυτό, γιατί πήρε την τυπική πενιά του οργάνου και την επέκτεινε έτσι ώστε, παρότι έπαιζε τετράχορδο μπουζούκι, να ακούγεται σαν τρίχορδο. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται τόσο στις πολύ γνωστές του ηχογραφήσεις, όσο σε κάποιες που υπάρχουν σε κασέτα και πραγματοποιήθηκαν στο σπίτι του. Αυτές περιλαμβάνουν ταξίμια και έχουν περάσει στο Διαδίκτυο. Το αρχείο αυτό επιπλέον περιλαμβάνει ταξίμια παιγμένα από έναν επίσης αξιόλογο και νεότερο ομότεχνο του Ζαμπέττα, τον Μανόλη Καραντίνη.
Καιρός όμως να μιλήσουμε για την εκπομπή –αφιέρωμα στον Ζαμπέττα από το πρόγραμμα ‘Ονείρου Ελλάς’. Τούτη τη φορά την τιμητική του είχε ο Θανάσης Ζερλεντές και δικαίως πιστεύω, αφού τόσο η γενικότερη διάθεση που εξωτερικεύει, όσο και η ερμηνεία του, έχουν κάτι από το σκωπτικό ύφος του Γιώργου Ζαμπέττα. Τώρα, σε σχέση με τον Στράτο Γεωργιόπουλο αυτός απέδωσε το θρυλικό πλέον κομμάτι ‘Ο πιο Καλός ο Μαθητής’ με ευσυνειδησία. Η παράδοση από την οποία κρατάει είναι πλέον γνωστή σε όσους έχουν διαβάσει τα προηγούμενα σχετικά άρθρα. Να σημειωθεί εδώ ότι ο νεότερος Στράτος, σε συνέντευξη που είχε δώσει, πριν από αρκετό καιρό, στο διαδικτυακό περιοδικό ΚΛΙΚΑ, αποκάλυψε πως ο πρώτος άνθρωπος που διέκρινε κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα στη φωνή του όταν ήταν ακόμα παιδί, υπήρξε ο Γιώργος Ζαμπέττας.
Σε αυτό το σημείο, πρέπει να κάνω μια παρένθεση και να υπενθυμίσω ότι ο Στράτος Γεωργιόπουλος και ο Θανάσης Ζερλεντές, - αναζητήστε αρχείο ΛΙΝΑΡΔΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ – εμφανίζονται αυτόν τον καιρό στο κέντρο «ΟΙ ΠΕΝΙΕΣ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ», ενώ μαζί τους είναι η Μαρίνα Χατζή. Πρόκειται για μια ανερχόμενη ερμηνεύτρια του ρεμπέτικου με εξίσου ενδιαφέρουσα φωνή. Το καλοκαίρι που μας πέρασε ο Στράτος Γιωργιόπουλος έκανε κάποιες εμφανίσεις στην πίστα του κέντρου ΑΣΤΕΡΙΑ της Γλυφάδας, με το συγκρότημα από την εκπομπή του Κώστα Φέρρη ‘Ονείρου Ελλάς’, αλλά και σε συναυλίες στην επαρχία, αρχίζοντας μάλιστα από την Πάτρα που είναι και η ιδιαίτερη πατρίδα μου. Για πολλά χρόνια δεν είχε δουλέψει σε πάλκο γι’ αυτό η τωρινή παρουσία του στο κέντρο «ΟΙ ΠΕΝΙΕΣ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πρώτη μετά από καιρό. Ευχόμαστε λοιπόν τόσο σ’ αυτόν όσο και στους άλλους γνήσιους εκπροσώπους του λαϊκού τραγουδιού, καλή συνέχεια με πολλές επιτυχίες.
Κλείνοντας όμως, θα ήθελα να ξαναγυρίσω στον Γιώργο Ζαμπέττα. Θα έλεγα λοιπόν ότι η χρονολογία και η ημερομηνία γέννησής του συνδέονται μ’ έναν περίεργο τρόπο, αφού γεννήθηκε το 1925 στις 25 Ιανουαρίου. Παρότι έζησε και πέθανε στο Αιγάλεω, είδε το φως της ζωής στην Ακαδημία Πλάτωνος και λέγεται πως το παίξιμό του στο μπουζούκι είχε επηρεαστεί από το κελάιδισμα των αηδονιών που τότε ακούγονταν ακόμα στη γειτονιά που γεννήθηκε. Από τα τρία παιδιά που απέκτησε με τον γάμο του, σήμερα υπάρχουν στη ζωή μόνο οι δυο κόρες του, η Κατερίνα και η Μαρία. Ο γιος και ομότεχνός του Μιχάλης, μας άφησε χρόνους σχετικά πρόσφατα, σε ηλικία μόλις πενηνταενός ετών και μάλιστα μήνα Μάρτιο. Πρόκειται για τραγική σύμπτωση, δεδομένου ότι το 1992, τον ίδιο επίσης μήνα, εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο και ο πατέρας του. Ο Μιχάλης, που ήταν αξιοπρόσεχτος τραγουδιστής και επίσης έπαιζε μπουζούκι και κιθάρα, ενώ ως ερμηνευτής συμμετείχε στο κύκνειο άσμα του πατέρα του στον δίσκο ‘ΧΙΛΙΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ’. Ο Μιχάλης, πριν πεθάνει ηχογράφησε κι έναν προσωπικό δίσκο με τίτλο ‘ΤΑ ΓΑΙΔΟΥΡΑΚΙΑ’.
Π. Σκούρτης
11 - 1 - 2010
ΚΑΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ
Στο πλαίσιο των εκπομπών από το τηλεοπτικό μουσικό πρόγραμμα ‘Ονείρου Ελλάς,’ που ήσαν αφιερωμένες στην περίοδο 1954-‘55, τιμήθηκε ο Γιώργος Ζαμπέττας. Η εκπομπή προς τιμήν αυτού του σπουδαίου δημιουργού μεταδόθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2009.
Από τη στιγμή που χαρακτηρίζουμε ‘μεγάλο’ έναν δημιουργό, θεωρώ ότι πρέπει να εξηγούμε και γιατί τον αποκαλούμε έτσι. Τώρα, όσον αφορά το Γιώργο Ζαμπέττα ειδικότερα, από πολλούς δεν θεωρείται σπουδαίος συνθέτης και οι περισσότεροι αυτό που κυρίως του αναγνωρίζουν είναι η δεξιοτεχνία του στο μπουζούκι. Τούτο συμβαίνει επειδή το περισσότερο από το έργο του ως δημιουργού τραγουδιών - δεν λέμε ως συνθέτη γιατί αυτό περιλαμβάνει και τις σολιστικές του εμπνεύσεις - παρουσιάστηκε μέσα από χιουμοριστικές κινηματογραφικές ταινίες και έχει υποβαθμιστεί. Πέρα όμως από το είδος τραγουδιών που αναφέραμε, ο Ζαμπέττας έχει συνθέσει και κλασσικά ρεμπέτικα. Τα δύο πρώτα του μουσικά κομμάτια ερμήνευσαν ο Πρόδρομος Τσαουσάκης και ο νεότατος τότε Στέλιος Καζαντζίδης. Να σημειωθεί εδώ πως εκείνο τον καιρό η φωνή του τελευταίου ήταν πολύ διαφορετική και προσέγγιζε το ύφος των κλασικών ερμηνευτών του Ρεμπέτικου σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ όσο αργότερα. Οι δυο πρώτες συνθέσεις του Ζαμπέττα ‘Σαν Σήμερα, Σαν Σήμερα’ και ‘Βαθιά στη Θάλασσα θα Πέσω’ – το τελευταίο ήταν αυτό που ερμήνευσε ο Καζαντζίδης - υπήρξαν σπουδαία τραγούδια παρότι δεν ‘έπιασαν’, όπως λέγεται στη γλώσσα της δισκογραφίας. Ενδεικτικό της σπουδαιότητάς τους είναι ότι, το κομμάτι που μόλις αναφέρθηκε, το περιελάμβανε στο ρεπερτόριό του, στις εμφανίσεις που έκανε στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Μάρκος. Η ερμηνεία με τον Μάρκο διασώζεται στον δίσκο ‘ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΓΙΟΥΜΤΖΗΣ - ΖΩΝΤΑΝΗ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΟΥ ΒΡΑΝΑ, ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ ΤΟΥ ’61’.
Ακόμα όμως και αν παραβλέψουμε το γεγονός ότι ο Ζαμπέττας ήταν αξιόλογος συνθέτης και λάβουμε υπόψη μας μόνο την ιδιότητά του ως σολίστα του μπουζουκιού, και πάλι υπήρξε μεγάλος. Κι αυτό, γιατί πήρε την τυπική πενιά του οργάνου και την επέκτεινε έτσι ώστε, παρότι έπαιζε τετράχορδο μπουζούκι, να ακούγεται σαν τρίχορδο. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται τόσο στις πολύ γνωστές του ηχογραφήσεις, όσο σε κάποιες που υπάρχουν σε κασέτα και πραγματοποιήθηκαν στο σπίτι του. Αυτές περιλαμβάνουν ταξίμια και έχουν περάσει στο Διαδίκτυο. Το αρχείο αυτό επιπλέον περιλαμβάνει ταξίμια παιγμένα από έναν επίσης αξιόλογο και νεότερο ομότεχνο του Ζαμπέττα, τον Μανόλη Καραντίνη.
Καιρός όμως να μιλήσουμε για την εκπομπή –αφιέρωμα στον Ζαμπέττα από το πρόγραμμα ‘Ονείρου Ελλάς’. Τούτη τη φορά την τιμητική του είχε ο Θανάσης Ζερλεντές και δικαίως πιστεύω, αφού τόσο η γενικότερη διάθεση που εξωτερικεύει, όσο και η ερμηνεία του, έχουν κάτι από το σκωπτικό ύφος του Γιώργου Ζαμπέττα. Τώρα, σε σχέση με τον Στράτο Γεωργιόπουλο αυτός απέδωσε το θρυλικό πλέον κομμάτι ‘Ο πιο Καλός ο Μαθητής’ με ευσυνειδησία. Η παράδοση από την οποία κρατάει είναι πλέον γνωστή σε όσους έχουν διαβάσει τα προηγούμενα σχετικά άρθρα. Να σημειωθεί εδώ ότι ο νεότερος Στράτος, σε συνέντευξη που είχε δώσει, πριν από αρκετό καιρό, στο διαδικτυακό περιοδικό ΚΛΙΚΑ, αποκάλυψε πως ο πρώτος άνθρωπος που διέκρινε κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα στη φωνή του όταν ήταν ακόμα παιδί, υπήρξε ο Γιώργος Ζαμπέττας.
Σε αυτό το σημείο, πρέπει να κάνω μια παρένθεση και να υπενθυμίσω ότι ο Στράτος Γεωργιόπουλος και ο Θανάσης Ζερλεντές, - αναζητήστε αρχείο ΛΙΝΑΡΔΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ – εμφανίζονται αυτόν τον καιρό στο κέντρο «ΟΙ ΠΕΝΙΕΣ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ», ενώ μαζί τους είναι η Μαρίνα Χατζή. Πρόκειται για μια ανερχόμενη ερμηνεύτρια του ρεμπέτικου με εξίσου ενδιαφέρουσα φωνή. Το καλοκαίρι που μας πέρασε ο Στράτος Γιωργιόπουλος έκανε κάποιες εμφανίσεις στην πίστα του κέντρου ΑΣΤΕΡΙΑ της Γλυφάδας, με το συγκρότημα από την εκπομπή του Κώστα Φέρρη ‘Ονείρου Ελλάς’, αλλά και σε συναυλίες στην επαρχία, αρχίζοντας μάλιστα από την Πάτρα που είναι και η ιδιαίτερη πατρίδα μου. Για πολλά χρόνια δεν είχε δουλέψει σε πάλκο γι’ αυτό η τωρινή παρουσία του στο κέντρο «ΟΙ ΠΕΝΙΕΣ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πρώτη μετά από καιρό. Ευχόμαστε λοιπόν τόσο σ’ αυτόν όσο και στους άλλους γνήσιους εκπροσώπους του λαϊκού τραγουδιού, καλή συνέχεια με πολλές επιτυχίες.
Κλείνοντας όμως, θα ήθελα να ξαναγυρίσω στον Γιώργο Ζαμπέττα. Θα έλεγα λοιπόν ότι η χρονολογία και η ημερομηνία γέννησής του συνδέονται μ’ έναν περίεργο τρόπο, αφού γεννήθηκε το 1925 στις 25 Ιανουαρίου. Παρότι έζησε και πέθανε στο Αιγάλεω, είδε το φως της ζωής στην Ακαδημία Πλάτωνος και λέγεται πως το παίξιμό του στο μπουζούκι είχε επηρεαστεί από το κελάιδισμα των αηδονιών που τότε ακούγονταν ακόμα στη γειτονιά που γεννήθηκε. Από τα τρία παιδιά που απέκτησε με τον γάμο του, σήμερα υπάρχουν στη ζωή μόνο οι δυο κόρες του, η Κατερίνα και η Μαρία. Ο γιος και ομότεχνός του Μιχάλης, μας άφησε χρόνους σχετικά πρόσφατα, σε ηλικία μόλις πενηνταενός ετών και μάλιστα μήνα Μάρτιο. Πρόκειται για τραγική σύμπτωση, δεδομένου ότι το 1992, τον ίδιο επίσης μήνα, εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο και ο πατέρας του. Ο Μιχάλης, που ήταν αξιοπρόσεχτος τραγουδιστής και επίσης έπαιζε μπουζούκι και κιθάρα, ενώ ως ερμηνευτής συμμετείχε στο κύκνειο άσμα του πατέρα του στον δίσκο ‘ΧΙΛΙΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ’. Ο Μιχάλης, πριν πεθάνει ηχογράφησε κι έναν προσωπικό δίσκο με τίτλο ‘ΤΑ ΓΑΙΔΟΥΡΑΚΙΑ’.
Π. Σκούρτης
11 - 1 - 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου