25 Ιουν 2009

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ

ΟΛΑ ΒΑΙΝΟΥΝ ΚΑΛΩΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΜΑΣ

Δυο κορυφαίες προσωπικότητες του Ρεμπέτικου είναι οι «ήρωες» στα δυο τελευταία μυθιστορήματα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη. Πρόκειται για τον Βασίλη Τσιτσάνη και τον Μάρκο Βαμβακάρη αντίστοιχα. Ο πρώτος είναι ο κεντρικός χαρακτήρας στο μυθιστόρημα ‘ΟΥΖΕΡΙ ΤΣΙΤΣΑΝΗ’, ενώ ο τελευταίος στο βιβλίο που εκδόθηκε πρόσφατα, ‘ΟΛΑ ΒΑΙΝΟΥΝ ΚΑΛΩΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΜΑΣ’. Το μυθιστόρημα που ο τίτλος του μόλις αναφέρθηκε, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.
Εξ’ ορισμού το μυθιστόρημα είναι ένα κείμενο όπου - ακόμα και αν βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα - αυτό που παίζει κυρίαρχο ρόλο είναι η φαντασία του συγγραφέα. Ωστόσο, πιστεύω το εξής: από τη στιγμή που ο μυθιστοριογράφος επιλέγει να χρησιμοποιήσει ως κεντρικό χαρακτήρα ένα πρόσωπο υπαρκτό – και όχι κάποιο που ο ίδιος έχει επινοήσει – σε ορισμένα επεισόδια της ιστορίας οφείλει να προσεγγίζει τα αληθινά γεγονότα. Κι αυτό, όχι γιατί είναι ανάγκη στο μυθιστόρημα να αποκαθίσταται η ιστορική αλήθεια, αλλά για να γίνεται η ιστορία πιο αληθοφανής σε όσους γνωρίζουν ‘πράγματα’ για το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται. Όσον αφορά λοιπόν τα προαναφερόμενα βιβλία, ο συγγραφέας πετυχαίνει να προσεγγίσει περισσότερο τα αληθινά γεγονότα στο μυθιστόρημα με ήρωα τον Μάρκο, παρά σ’ αυτό με κεντρικό χαρακτήρα τον Τσιτσάνη.
Εχω την αίσθηση ότι στο ‘ΟΥΖΕΡΙ’ κεντρικός χαρακτήρας θα μπορούσε κάλλιστα να είναι και οποιοδήποτε άλλο, φανταστικό πρόσωπο και όχι απαραιτήτως ο Τσιτσάνης. Εδώ ο συγγραφέας απλώς δανείζεται μερικά στοιχεία από τη ζωή του μεγάλου συνθέτη, για να περιγράψει κοινωνικές καταστάσεις που εξελίσσονταν στη Θεσσαλονίκη την εποχή που ο αναφερόμενος καλλιτέχνης ζούσε εκεί.
Αντιθέτως, στην περίπτωση του βιβλίου με κεντρικό χαρακτήρα υον Μάρκο, ‘ΟΛΑ ΒΑΙΝΟΥΝ ΚΑΛΩΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΜΑΣ’, τα πράγματα είναι πιο συγκεκριμένα. Εδώ, τα γεγονότα που περιγράφονται και πράγματι συνέβησαν κατά την πρώτη περίοδο ανάπτυξης του Πειραιώτικου Ρεμπέτικου – του οποίου, ως γνωστόν, ο συγκεκριμένος συνθέτης υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία - περνάνε μέσα από τη μυθιστορηματική εξιστόρηση της σχέσης που είχε ο Βαμβακάρης με την πρώτη γυναίκα του Ζιγκοάλα, από την οποία τελικά χώρισε χωρίς να αποκτήσει παιδιά μαζί της. Συγκρίνοντας λοιπόν αυτά τα δύο βιβλία του Σκαμπαρδώνη καταλήγουμε στην άποψη ότι ο συγγραφέας πιο πολύ προσεγγίζει τα αληθινά γεγονότα σε σχέση με τη ζωή του Μάρκου παρά εκείνα σε σχέση με αυτήν του Τσιτσάνη.


Π. Σκούρτης
18 -5 -2009

Δεν υπάρχουν σχόλια: